Thuốc chống trầm cảm Duloxetine: Tác dụng và cách dùng
Thuốc chống trầm cảm Duloxetine được chỉ định cực kỳ phổ biến với tác dụng chính là cải thiện tâm trạng, giảm căng thẳng, nâng cao chất lượng giấc ngủ, nhờ đó giảm mức độ rối loạn khí sắc. Thuốc cũng thường đi kèm nhiều tác dụng phụ không mong muốn nên cần đảm bảo thực hiện theo đúng chỉ định về liều lượng, cách dùng để đảm bảo đáp ứng đúng tiên lượng của bác sĩ.
Giới thiệu chung về thuốc chống trầm cảm Duloxetine
Trầm cảm đang là một vấn đề tâm lý nguy hiểm với tỉ lệ người mắc ngày càng cao, có thể gặp ở mọi lứa tuổi với vô vàn các lý do xoay quanh. Căng thẳng kéo dài, sang chấn tâm lý, bị bắt nạt, bạo lực gia đình, bị tổn thương lòng tự trọng đều có thể là các yếu tố làm tụt giảm khí sắc, khiến nhiều người rơi vào trầm cảm. Sự phát triển của internet hay mạng xã hội hiện nay cũng được đánh giá là một trong yếu tố nguy cơ cao.
Đặc trưng của trầm cảm chính là người bệnh luôn trong trạng thái buồn bã, tuyệt vọng, không có hứng thú, rối loạn giấc ngủ, không muốn giao tiếp với ai. Dần dần tâm trí người bệnh trở nên trì trệ, bức bối, bí bách, làm gì cũng chán nản, dễ kích động và nổi cáu với những người xung quanh. Những cảm xúc tiêu cực dần ăn mòn niềm vui, sự nhiệt huyết của con người và khiến họ muốn tạm biệt thế giới này vì không còn hy vọng.
Hiện nay việc dùng thuốc điều trị trầm cảm đang được đánh giá là một trong những biện pháp phổ biến với mục đích thay đổi các rối loạn hóa chất trong não bộ, ổn định thần kinh, hạn chế các hành vi không phù hợp. Trong đó thuốc chống trầm cảm Duloxetine cũng là một trong những loại thuốc phổ biến, được chỉ định cho rất nhiều trường hợp và được chứng minh thực sự có mang đến nhiều kết quả tốt.
Thuốc Duloxetine cũng có thể được bày bán với tên thuốc Cymbalta ( tên thương hiệu), tuy nhiên đây thuộc nhóm thuốc kê đơn, cần có đơn thuốc chỉ định từ bác sĩ mới có thể mua để đảm bảo an toàn cho chính người sử dụng.
Chỉ định
Thuốc chống trầm cảm Duloxetine thuộc nhóm thuốc ức chế tái hấp thu serotonin và norepinephrine (SNRIs). Tác dụng chung của nhóm thuốc này là cải thiện mức độ serotonin và norepinephrine – hai chất dẫn truyền thần kinh quan trọng trong não bộ con người. Việc cân bằng được các hóa chất này trong não bộ được chứng minh là có hiệu quả trong việc điều trị trầm cảm.
Công dụng chính của thuốc chống trầm cảm Duloxetine là cải thiện tâm trạng, xoa dịu mức độ căng thẳng, an thần, gia tăng năng lượng cho các hoạt động hằng ngày. Thuốc được chỉ định trong các trường hợp sau
- Bệnh nhân trầm cảm nặng
- Bệnh nhân rối loạn lo âu lan tỏa
- Dùng để giảm đau trong một số trường hợp, chẳng hạn đau do viêm khớp, đau do thần kinh ngoại vi do tiểu đường hay các cơn đau mãn tính. Điều này cũng đáp ứng với các bệnh nhân mắc các bệnh đau nhức mãn tính dẫn đến trầm cảm.
Việc sử dụng thuốc sẽ giúp người bệnh cảm thấy ngủ ngon hơn, tinh thần thoải mái, hạn chế được trạng thái kích động, cáu gắt đồng thời có hứng thú tham gia các hoạt động khác. Đồng thời với các cơn đau bệnh lý khi đang điều trị cũng có thể dùng thuốc chống trầm cảm Duloxetine giảm đau, nhờ đó giúp tinh thần người bệnh thoải mái hơn, nghỉ ngơi tốt hơn.
Liều dùng và cách dùng
Thuốc chống trầm cảm Duloxetine được chỉ định tùy trên tình trạng của từng bệnh nhân với liều dùng và cách dùng khác nhau. Thuốc được điều chế chủ yếu dưới dạng viên nén và dùng bằng các uống trực tiếp, không được nhai hoặc nuốt vì có thể làm thay đổi một số tính chất của thuốc và không đảm bảo đúng tiên lượng mong muốn theo chỉ định từ bác sĩ.
Liều dùng Duloxetine phổ biến dành cho người lớn để điều trị trầm cảm như sau
- Liều khởi đầu: Dùng 20mg/ ngày; ngày 2 lần
- Liều duy trì: Dùng 60mg/ ngày với 1 liều duy nhất trong ngày hoặc 30mg x 2 lần/ ngày.
- Liều dùng tối đa: 120mg/ ngày.
Thuốc chống trầm cảm Duloxetine có thể dùng cho trẻ em trên 7 tuổi với liều dùng an toàn như sau
- Liều ban đầu: Dùng 30mg/ lần/ ngày trong 2 tuần đầu.
- Liều duy trì: Dùng từ 30 đến 60mg/ ngày chia làm 1- 2 lần.
- Liều tối đa: Uống 120mg/ ngày.
Liều dùng cho các vấn đề khác
- Rối loạn lo âu lan tỏa: Dùng liều khởi đầu với 60mg x 1 lần/ ngày, sau đó có thể tăng thêm 30mg/ ngày tùy tình trạng, tuy nhiên liều tối đa không quá 120mg/ ngày/
- Dùng cho các cơn đau: Dùng 30 – 60mg x 1 lần/ ngày hoặc điều chỉnh dựa trên từng tình trạng.
Theo bác sĩ, do tác dụng phụ của thuốc chống trầm cảm Duloxetine có thể gây buồn nôn nên có thể sử dụng bằng cách nuốt cùng lúc với thức ăn, không được nhai hay nghiền nát, đặc biệt có thể áp dụng với trẻ nhỏ.
Tác dụng phụ của thuốc chống trầm cảm Duloxetine
Hầu hết các nhóm thuốc dùng trong điều trị trầm cảm đều kèm theo những tác dụng phụ không mong muốn, tuy nhiên bác sĩ sẽ xem xét giữa những lợi ích và hệ quả mà thuốc có thể đem lại để chỉ định phù hợp. Thuốc chống trầm cảm Duloxetine thường dùng cho người trầm cảm nặng nên có các tác động mạnh hơn nên các tác dụng phụ cũng có thể nhiều và mạnh hơn một số nhóm thuốc có cùng tác dụng khác.
Một số tác dụng phụ phổ biến của thuốc chống trầm cảm Duloxetine gồm
- Nhức đầu, chóng mặt, có cảm giác nhìn mờ, chậm chạp
- Tâm trạng hay hành vi có thể thay đổi, chẳng hạn kích thích hay bốc đồng hơn
- Buồn ngủ, đặc biệt nếu dùng thuốc vào ban ngày
- Mệt mỏi, chán nản, hay ngáp vặt, uể oải
- Buồn nôn, chán ăn, khô miệng
- Chán ăn, ăn không ngon miệng nên có thể có xu hướng giảm cân
- Ngủ có thể gặp ác mộng dẫn tới khó ngủ hoặc ngủ hay giật mình tỉnh giấc
- Hay có cảm tê ngứa hay châm chích ở da
- Mắt nhìn mờ, nhìn không rõ ràng nhưng nếu khám sẽ không có vấn đề về thị lực
- Tim đập nhanh, huyết áp tăng, mặt đỏ bừng.
- Gặp vấn đề về tiêu hóa chẳng hạn như táo bón, tiêu chảy hay thường xuyên ợ nóng, khó tiêu, có thể bị đau dạ dày nếu phải sử dụng trong thời gian dài
- Tăng tiết mồ hôi gây khó chịu hoặc có thể phát ban (ngứa).
- Yếu cơ, co thắt cơ bắp, đặc biệt khi tiểu tiện
- Giảm ham muốn tình dục ở cả hai phía
- Rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ và rối loạn cương cứng, xuất tinh ở nam giới.
- Có thể bị ngã (người cao tuổi) cho chóng mặt, choáng váng
- Có thể sốt, đau họng, đau lưỡi, nóng trong mắt
- Có thể thấy da dễ bầm tím hoặc chảy máu hơn bình thường ( chẳng hạn chảy máu chân răng)
Các triệu chứng ít phổ biến khác có thể gặp khi uống thuốc chống trầm cảm Duloxetine
- Nôn ra máu hay chảy máu mũi, tiểu tiện hay đại tiện ra máu
- Có dấu hiệu giãn đồng tử hay một số vấn đề về thị lực khác
- Gặp vấn đề về gan gây vàng da, vàng mắt
- Đau ngực, run rẩy hoặc có cảm giác khát nước
- Có thể cảm thấy bồn chồn hoặc hiếu động thái quá
- Có thể phát sinh suy nghĩ tự tử hoặc có xu hướng làm tổn thương chính mình
- Tăng các chỉ số potassium, creatine phosphokinase, glucose hoặc cholesterol nếu kiểm tra sức khỏe
- Suy giảm hoạt động tuyến giáp cùng một số vấn đề khác
Các tác dụng phụ của thuốc chống trầm cảm Duloxetine cũng khá đa dạng tuy nhiên không phải bất cứ ai cũng gặp phải hoặc mức độ các phản ứng phụ cũng sẽ khác nhau. Tuy nhiên nếu trong thời gian sử dụng thuốc người bệnh gặp bất cứ phản ứng nào nghiêm trọng cũng cần thông báo trực tiếp cho bác sĩ điều trị để có hướng giải quyết kịp thời.
Chống chỉ định
Thuốc chống trầm cảm Duloxetine cần thận trọng khi sử dụng với các đối tượng sau
- Phụ nữ có dự định mang thai, người đang có thai, người đang cho con bú, người già và trẻ em cần được xem xét kỹ lưỡng trước khi sử dụng
- Người có mẫn cảm với bất cứ thành phần nào của thuốc
- Người có tiền sử gặp các vấn đề về gan, thận hay tim mạch
- Người mắc bệnh tăng nhãn áp do thuốc có thể làm tăng mức độ trầm trọng của tình trạng này
- Người hay bị bầm tím ở da
- Người đang sử dụng các loại thuốc khác như thuốc làm loãng máu, thuốc Diazepam, Chlorpheniramine, Tramadol hay các loại thực phẩm chức năng khác do có thể gây tương tác giữa các loại thuốc
- Người có tiền sử rối loạn lưỡng cực hay hưng cảm
- Người có huyết áp cao
Trước khi chỉ định dùng thuốc chống trầm cảm Duloxetine bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh lý của bản thân và gia đình, người bệnh cần khai báo chính xác với bác sĩ, bao gồm tất cả các loại thuốc đang sử dụng trong thời gian gần đây để có thể đưa ra chỉ định phù hợp nhất.
Một số lưu ý khác
Trong quá trình dùng thuốc chống trầm cảm Duloxetine, bác sĩ có thể đưa ra một số lưu ý sau để đảm bảo hiệu quả tốt nhất cho người bệnh. Cụ thể
- Nuốt nguyên vẹn viên thuốc với nước lọc, không nhai, nghiền nát, không uống với sữa hay các loại nước trái cây khác
- Nên duy trì uống thuốc trong một khung giờ nhất định
- Việc tăng/ giảm hay ngừng thuốc cần thực hiện theo chỉ định từ bác sĩ, tuyệt đối không tự ý thực hiện. Ngưng thuốc đột ngột có thể gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho hệ thần kinh, giảm hiệu quả điều trị sau đó
- Nếu quên một liều và thời gian uống gần với liều tiếp theo thì có thể bỏ qua, tuyệt đối không uống 2 liều cùng một lúc
- Khi sử dụng thuốc chống trầm cảm Duloxetine được khuyến khích nên kiểm tra huyết áp thường xuyên bởi thuốc có thể làm tăng huyết áp ở một số người
- Dùng quá liều thuốc có thể gây đau đầu, choáng váng, nôn ói, thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng nếu sử dụng với liều lượng lớn nên cần thực sự thận trọng
- Hiệu quả của thuốc không được thể hiện ngay mà có thể phải mất đến 3- 4 tuần, do đó người bệnh cần kiên trì và không được ngừng thuốc nếu không có chỉ định của bác sĩ
Thuốc chống trầm cảm Duloxetine có thực sự hiệu quả
Người mắc chứng trầm cảm thường cảm thấy tinh thần u uất, mệt mỏi, tuyệt vọng, chán nản, tự cô lập bản thân, cảm thấy không nhận được sự đồng cảm từ xung quanh nên mới bắt đầu có những suy nghĩ tự tử. Các hóa chất trong não bộ càng rối loạn thì mức độ tiêu cực, mệt mỏi càng gia tăng, do đó việc dùng thuốc để cân bằng các hóa chất này được đánh giá là cực kỳ cần thiết.
Các nghiên cứu khoa học từ các cơ quan liên quan cũng đã chứng minh thuốc chống trầm cảm Duloxetine thực sự có mang lại hiệu quả trong việc xoa dịu cảm xúc, giảm mức độ căng thẳng để hạn chế các hành vi kích thích hay các suy nghĩ tiêu cực khác. Khi cảm xúc được cân bằng, người bệnh ngủ đủ giấc, tâm trí thoải mái thì các triệu chứng trầm cảm cũng được cải thiện đáng kể.
Tuy nhiên để biết việc dùng thuốc chống trầm cảm Duloxetine có hiệu quả hay không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác. Người bệnh thường sẽ được chỉ định đồng thời với một số loại thuốc hay các liệu pháp điều trị khác chứ không chỉ dùng đơn độc Duloxetine cho bệnh nhân trầm cảm. Chế độ sinh hoạt cũng ảnh hưởng đến mức độ cải thiện của bệnh nhân chứ không phụ thuộc hoàn toàn vào thuốc.
Theo các chuyên gia, để dùng thuốc chống trầm cảm Duloxetine có hiệu quả tốt nhất nên kết hợp cùng các nhóm thuốc khác, tâm lý trị liệu và một lối sống lành mạnh. Ăn ngủ đúng giờ, tập thể dục thường xuyên, giải quyết vấn đề gốc rễ gây trầm cảm, tránh xa căng thẳng, học cách suy nghĩ tích cực, hướng đến nâng cao các giá trị cho bản thân thì việc điều trị mới thực sự có kết quả nhanh nhất.
Thuốc chống trầm cảm Duloxetine thường được chỉ định cho các trường hợp nặng để hạn chế nguy cơ xảy ra các hành vi tự hại khác. Việc dùng thuốc sẽ kèm theo các tác dụng phụ không mong muốn tuy nhiên bác sĩ sẽ xem xét đầy đủ các yếu tố lợi/ hại để chỉ định lộ trình điều trị cho từng bệnh nhân. Người bệnh trầm cảm cần đến các bệnh viện có chuyên khoa tâm thần uy tín để được điều trị khoa học và hiệu quả nhất.
Có thể bạn quan tâm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!