Hỗ Trợ Tâm Lý Học Đường
Tư vấn tâm lý học đường là hình thức hỗ trợ và chăm sóc sức khỏe tinh thần cho các em học sinh, sinh viên hiện đang được đánh giá rất cao. Nhờ vào phương pháp này mà các em học sinh có đủ khả năng để tự giải quyết các vấn đề học tập, thi cử cùng các mối quan hệ xã hội.
Tư vấn tâm lý học đường là gì?
Hiểu một cách đơn giản thì tư vấn học đường cũng giống với hình thức tư vấn tâm lý bình thường, tuy nhiên phạm vi hoạt động sẽ được thu hẹp lại trong trường học.Tư vấn tâm lý học đường có thể giúp cho học sinh có định hướng đúng đắn hơn về những vấn đề riêng tư, xã hội hoặc giúp xác định cụ thể về nghề nghiệp của bản thân trong tương lai.
Bên cạnh đó, hoạt động này giúp ích rất nhiều cho giáo viên, cán bộ nhà trường, phụ huynh trong việc nâng cao khả năng tự giải quyết các vấn đề có liên quan đến học đường cũng như các mối quan hệ giữa họ với học sinh. Hiện nay, tư vấn học đường còn mở rộng thêm nhiều khía cạnh khác nhau, ví dụ như trau dồi thêm nhiều kỹ năng cho học sinh: phản biện, định hướng tương lai, cải thiện/nâng cao thành tích cá nhân,…
Thực tế thì tư vấn học đường đã có từ rất lâu nhưng khoảng 10 năm trở lại đây mới phổ biến và được quan tâm nhiều tại nước ta. Nó được chia thành 3 phần chính, là: tư vấn tâm lý, tư vấn hướng nghiệp và tư vấn học đường căn bản.
Thực trạng tâm lý học đường hiện nay
Hiện nay, tâm lý học đường tại nước ta đang là vấn đề vô cùng nhạy cảm và cũng là áp lực rất lớn đối với phía nhà trường, các nhà chức trách cùng hội phụ huynh học sinh.
Kết quả khảo sát sức khỏe định kỳ cho các em học sinh THCS tại Hà Nội cho thấy có khoảng 25,7% trên tổng 1.727 em học sinh gặp phải các vấn đề sức khỏe tâm thần.Đặc biệt, tỷ lệ học sinh nữ gặp vấn đề tâm lý, sức khỏe tinh thần lại chiếm phần cao hơn so với học sinh nam. Ngoài ra, có đến 20,6% các học sinh chỉ mới bước vào lớp một đã phải thường xuyên lo lắng quá mức về kết quả học tập của bản thân, từ đó dẫn đến tình trạng trầm cảm.
Theo một nghiên cứu khác được thực hiện trên khoảng 1.314 các em học sinh (từ 6 đến 16 tuổi) tại khoảng 10 tỉnh thành của nước ta, có khoảng 9,6% các trẻ gặp phải những vấn đề tâm lý như trầm cảm, rối loạn lo âu ở giai đoạn nhẹ, do nhiều yếu tố khác nhau. Cụ thể có khoảng 16,29% các trẻ thường xuyên cảm thấy buồn bã, chán nản về chuyện tình cảm; khoảng 4,1% các trẻ cảm thấy không hài lòng, tự ti về ngoại hình và cơ thể của bản thân; khoảng 2,1% các trẻ có xu hướng sống khép kín, thu mình lại và có khoảng 1,8% các trẻ em nghiện chơi game, các trò chơi điện tử.
Đặc biệt vào năm 2000, các chuyên gia cũng đã thực hiện một cuộc khảo sát lớn với học sinh, sinh viên ở độ tuổi từ 15 đến 18 sinh sống và học tập tại TPHCM. Kết quả nhận thấy rằng:
- Hơn 50% số học sinh thấy mình không được thấu hiểu và đồng cảm.
- Hơn 70% rơi vào trạng thái phải đối mặt với khó khăn về một hoặc nhiều vấn đề nào đó.
- Khoảng 85% số học sinh lựa chọn tâm sự, chia sẻ với bạn bè nhiều hơn là với gia đình, phụ huynh.
- Có đến gần 90% các em học sinh lựa chọn cách tự sát vì cảm thấy cha mẹ không hiểu và thông cảm cho mình.
- Có khoảng 75% học sinh cấp 3 mất định hướng và cảm thấy hoang mang khi đứng trước sự lựa chọn chuyên ngành đại học.
- Khoảng 30% các sinh viên năm nhất cảm thấy bế tắc, chán nản vì sai lầm trong lựa chọn ngành học. Tỉ lệ này tăng lên đến hơn 50% khi sinh viên bước vào năm 2 và năm 3.
- Đến hơn 90% các trường hợp trẻ vị thành niên có những hành vi phạm pháp vì mất phương hướng và thiếu sự quan tâm của gia đình.
Tư vấn tâm lý học đường cho học sinh quan trọng như thế nào?
Tăng cường tư vấn tâm lý học đường là giải pháp tốt và hữu hiệu nhất để giải quyết thực trạng trên. Có thể kể đến các thời điểm quan trọng mà học sinh cần được can thiệp, tham gia tư vấn tâm lý từ sớm như cuối/đầu cấp: lớp 6, lớp 9, lớp 10, lớp 12,…
Đặc biệt là với các em trong giai đoạn dậy thì từ 12 đến 18 tuổi, phải đối mặt với áp lực và khó khăn trong học tập lẫn cuộc sống với nhiều thay đổi lớn về suy nghĩ, cảm xúc và cơ thể. Các em bắt đầu hình thành ranh giới riêng cho bản thân, ít giao tiếp với cha mẹ hơn và thích được làm người lớn.
Hoạt động tư vấn tâm lý học đường cho học sinh giúp các em vượt qua được những vấn đề nêu trên, hỗ trợ cải thiện tốt các mối quan hệ giữa con cái với cha mẹ, học trò với thầy cô, giữa bạn bè với nhau,…Khi những khó khăn, vướng mắc trong quá trình học tập cũng như cuộc sống sẽ được tháo gỡ, các em sẽ cảm thấy thoải mái, dễ chịu, giảm bớt các căng thẳng, mệt mỏi, áp lực. Từ đó, học tập hiệu quả hơn, cuộc sống cũng được cân bằng và vui vẻ hơn.
Tư vấn tâm lý học đường còn là quá trình đồng hành cùng các em định hướng tương lai, xác định công việc mơ ước và phù hợp với bản thân. Nhờ đó, các em tránh được tình trạng thất nghiệp hoặc làm trái ngành học sau khi ra trường hoặc thất bại do mất phương hướng trong cuộc sống.
Và hơn hết, áp dụng tư vấn học đường từ sớm sẽ giúp xử lý được các nguy cơ tiềm ẩn có thể khởi phát ở trẻ em như chán học, bỏ học, bạo lực học đường, các hành vi vi phạm pháp luật, tự hủy hoại bản thân, sa ngã vào các tệ nạn xã hội,…
Do đó, tư vấn tâm lý học đường là một hoạt động vô cùng quan trọng đối trong môi trường học tập, đòi hỏi sự tham gia đa chiều, chất lượng từ phía nhà trường, gia đình và các chuyên gia/bác sĩ tâm lý.
Hệ lụy nguy hiểm khi học sinh không được tư vấn tâm lý học đường
Mặc dù tư vấn tâm lý học đường đã xuất hiện từ rất lâu nhưng vẫn chưa nhận được sự quan tâm đúng mức. Hiện tại, tỷ lệ giáo viên và học sinh Việt Nam được tiếp cận tốt với tư vấn học đường là rất thấp, thậm chí là không có, ngay cả ở khu vực thành phố lớn.
Các em vẫn trong độ tuổi vị thành niên, chưa chín chắn trong suy nghĩ và chưa thể tự lập trong cuộc sống. Trong khi đó, cái tôi của mỗi cá nhân lại quá lớn nên dễ dàng hình thành các hành vi sai lầm khi phải thường xuyên đối mặt với nhiều căng thẳng, áp lực đến từ việc học tập, gia đình, xã hội, nhà trường, bạn bè,… Hơn nữa, cuộc sống hiện đại, mạng internet phát triển cũng kéo theo hàng loạt các vấn đề cám dỗ, tệ nạn xã hội, sự mông lung trong định hướng nghề nghiệp, tình yêu tuổi học trò,…
Chính vì vậy, các vấn đề trong tâm lý học đường ngày nay đang có xu hướng gia tăng cả về mức độ và số lượng như: tự sát, bạo lực học đường, giết người, trộm cướp, trấn lột,…. Và không ít các vụ việc mà người gây án là học sinh chưa thể chịu trách nhiệm truy cứu hình sự.
Thiếu sự sẻ chia và phải tự mình giải quyết các vấn đề xảy ra với bản thân, điều này làm gia tăng nguy cơ gây ra các hệ lụy nguy hiểm. Nếu không được đồng hành, tư vấn tâm lý học đường đúng cách và kịp thời, các em có thể ngày càng dần trở nên khép kín, tách biệt với xã hội, thậm chí là tự sát vì cho rằng như vậy bản thân sẽ được giải thoát.
Quy trình tham vấn tâm lý học đường cho học sinh
Để giúp cho quá trình tư vấn tâm lý học đường mang lại hiệu quả tốt nhất thì các chuyên gia thường sẽ phải áp dụng đúng theo quy trình như sau:
- Thiết lập mối quan hệ: Trước tiên, các nhà tư vấn tâm lý học đường sẽ tiến hành trao đổi và phỏng vấn với phụ huynh và giáo viên trực tiếp của trẻ để cùng nhau xây dựng và đặt mục tiêu giúp cho trẻ giải quyết tốt các vấn đề khó khăn đang gặp phải.
- Làm rõ vấn đề: Sau đó, nhà tư vấn tâm lý sẽ trực tiếp gặp gỡ và trò chuyện với các em về những vướng mắc tâm lý. Các chuyên gia sẽ xác định vấn đề cần phải khắc phục và giải quyết bằng các phương pháp khám chuyên khoa tâm lý cho các em học sinh. Nhờ đó họ có thể giúp cho trẻ tự đặt ra mục tiêu của bản thân và thực hiện tốt các phương pháp cải thiện sức khỏe tâm lý.
- Phân tích vấn đề: Sau khi đã xác định được cụ thể những vấn đề tâm lý mà các em học sinh đang gặp phải thì nhà tư vấn sẽ bắt đầu phân tích dựa trên các thông tin, dữ liệu thu thập được. Đặc biệt là sẽ tập trung vào việc phân tích, tìm hiểu các yếu tố xung quanh gây tác động đến trẻ, cụ thể như người thân, môi trường học tập, bạn bè,….để có thể tìm ra biện pháp giải quyết tốt nhất.
- Đề xuất các giải pháp: Thông thường, các biện pháp, phương hướng giải quyết vấn đề sẽ được đề xuất từ trước. Sau khi đã hiểu rõ về các vấn đề tâm lý mà trẻ đang gặp phải thì nhà tâm lý học đường sẽ gặp gỡ và đề xuất với người thân và đối tượng về liệu pháp giải quyết.
- Thảo luận và lựa chọn giải pháp: Các nhà tư vấn tâm lý học đường sẽ cùng với người thân, phụ huynh của trẻ để lựa chọn và quyết định cụ thể phương pháp phù hợp.
- Thực hiện chiến lược: Các nhà tâm lý học được sẽ tiến hành áp dụng các phương pháp điều trị tâm lý cho các em học sinh trong một khoảng thời gian cố định.
- Đánh giá hiệu quả can thiệp và theo dõi: Sau một khoảng thời gian thực hiện tư vấn và trị liệu tâm lý cho học sinh, các nhà tâm lý sẽ bắt đầu đánh giá về hiệu quả của các phương pháp, đồng thời xem xét về việc có cần áp dụng thêm các biện pháp khác hay không.
Giải pháp thực hiện tư vấn tâm lý học đường cho học sinh
Tư vấn tâm lý học đường cho học sinh đóng một vai trò rất quan trọng đối với quá trình học tập và định hướng tương lai cho trẻ nhỏ. Để công tác tư vấn được hiệu quả và thành công thì các nhà tâm lý cũng cần phải biết được các giải pháp phù hợp cho từng độ tuổi và từng giai đoạn khác nhau:
1. Đối với cấp tiểu học
Thông thường, tư vấn tâm lý học đường bậc tiểu học sẽ cung cấp theo nhiều hình thức như tư vấn cá nhân, tư vấn gia đình, tư vấn nhóm học sinh để lắng nghe và tìm hiểu về các thông tin học tập cho đến những định hướng trong tương lai. Trong quá trình tư vấn tâm lý cấp tiểu học, nhà tâm lý cần chú ý quan sát trẻ trong lúc học tập, vui chơi, trao đổi với giáo viên, phụ huynh để cùng nhau đánh giá đúng nhất về tình trạng sức khỏe, các khó khăn mà trẻ đang gặp phải cũng như các mong muốn, nhu cầu riêng của mỗi cá nhân. Đồng thời, nhà tâm lý cũng cần kết hợp cùng với nhà trường để đảm bảo và nâng cao khả năng học tập cho các em, lựa chọn đúng chương trình và nhu cầu phát triển của trẻ.
2. Đối với cấp trung học cơ sở
Đối với cấp trung học cơ sở thì công tác tư vấn tâm lý học đường cũng sẽ tương tự như cấp tiểu học. Tuy nhiên cần phải chú trọng đẩy mạnh hơn về việc khai thác các nguồn lực tự thân của mỗi trẻ, gia đình cùng xã hội. Nhờ đó có thể giúp cho các em học sinh học tập tốt hơn, giải quyết được các vấn đề về định hướng tương lai, lựa chọn nghề nghiệp, chọn trường phổ thông trung học,…
Dựa vào những thông tin giáo dục mới hiện nay thì nhà tâm lý cần phải tập trung vào việc tư vấn học tập, cân bằng cảm xúc tuổi dậy thì, tình cảm tuổi học trò và định hướng hướng nghiệp cho các em học sinh trung học cơ sở. Nhờ đó mà các em có thể xác định được loại hình học tập của mình trong tương lai và biết rõ về nghề nghiệp liên quan. Bên cạnh đó, cần phải hỗ trợ học sinh về một số vấn đề liên quan đến suy nghĩ, cảm xúc, hành vi, nhân cách để các em có sự phát triển lành mạnh trong tương lai.
3. Đối với cấp trung học phổ thông
Đối với cấp học này, các nhà tâm lý cần phải đi sâu hơn trong cách hướng dẫn cách học tập và giúp trẻ gia tăng hứng thú đến trường. Nhà trường cần phải có giải pháp để giúp cho các em học sinh cơ hội phát triển hướng nghiên cứu thực hành hoặc lý thuyết, có cái nhìn và đánh giá khách quan về những tiềm năng các những nguồn lực có sẵn. Đặc biệt cần phải chú ý nhiều đến hướng phát triển nghề nghiệp, định hướng về nhân cách và phát triển trí tuệ.
Qua đây bạn cũng thấy được tầm quan trọng của công tác tư vấn tâm lý học đường dành cho học sinh, sinh viên. Bên cạnh đó, các bậc phụ huynh cũng nên quan tâm, dành nhiều thời gian cho con cái hơn. Nếu nhận thấy các biểu hiện tâm lý bất thường bạn nên cho trẻ tham gia các buổi tư vấn tâm lý học đường hoặc được thăm khám tại các cơ sở, trung tâm, các chuyên gia về tâm lý, tâm lý trị liệu.
4. Một số thời điểm tâm lý học sinh nhạy cảm cần được hỗ trợ
Bên cạnh các giai đoạn được phân chia theo độ tuổi, học sinh còn gặp khó khăn tâm lý ở một số thời điểm nhạy cảm như năm học đầu tiên của cấp 1, cấp 2, cấp 3; năm học cuối cấp.
Ở giai đoạn mới chuyển cấp, dù là học sinh tiểu học hay học sinh cấp 3 thì hầu như các học sinh đều gặp những bỡ ngỡ, khó khăn nhất định do thay đổi môi trường học tập, cách học tập, cách giao tiếp với bạn bè, thầy cô.
Ở giai đoạn cuối cấp, học sinh thường có áp lực học tập lớn hơn, đặc biệt là lớp 9 và lớp 12. Các bạn học sinh lớp 9 phải đối mặt với kỳ thi chuyển cấp lên lớp 10, đặc biệt là học sinh ở thành phố có áp lực rất lớn. Các bạn học sinh lớp 12 phải đương đầu với kỳ thi tốt nghiệp và kỳ thi vào đại học, cao đẳng, phải xác định được nghề nghiệp, mục tiêu của mình trong tương lai.
Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam – Nơi tham vấn học đường uy tín tại Hà Nội và Hồ Chí Minh
Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam là đơn vị số một về lĩnh vực tâm lý trị liệu, trị liệu tâm trí – chữa lành tâm bệnh, giải tỏa những áp lực, stress, chữa lành những nỗi đau, tổn thương tinh thần của con người để có sự tự chủ trong cuộc sống của chính mình, có sức khỏe tốt hơn và sống hạnh phúc hơn.
Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam sở hữu đội ngũ chuyên gia tâm lý trị liệu hàng đầu được đào tạo bài bởi các Hiệp hội: NLP Hoa Kỳ, Hypnotherapy Hoa Kỳ, Time Line Therapy, luôn chuyên nghiệp và tận tâm, lắng nghe, thấu hiểu khách hàng. Đặc biệt, Trung tâm có nhiều chuyên gia có kinh nghiệm đồng hành với trẻ dậy thì, trẻ vị thành niên gặp các vấn đề trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn ám ảnh cưỡng chế… và nhận được nhiều phản hồi tốt từ phía học sinh và phụ huynh.
Với các bạn trẻ chưa trưởng thành, Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam có các chương trình trị liệu đặc biệt để giúp cha mẹ đồng hành cùng con đúng cách. Không phải là những lời động viên chung chung “cố lên con, mẹ tin con làm được” mà là thấu hiểu con đúng cách để con dám chia sẻ với ba mẹ những khúc mắc, vấn đề của con ở trường, biết cách quan tâm, khuyến khích để con đạt được kết quả tốt hơn, hiểu tâm sinh lý ở tuổi của con để có giải pháp đồng hành phù hợp, xây dựng mối quan hệ giữa ba mẹ và con cái trở nên tốt đẹp và bền vững hơn.
Báo chí nói về Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam
Các chương trình tư vấn tâm lý học đường chuyên nghiệp của Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam
Hiện nay, Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam thiết kế nhiều chương trình hỗ trợ tâm lý học đường khác nhau dành cho cá nhân hoặc nhóm.
Các chương trình tư vấn tâm lý học đường dành cho cá nhân
Chương trình tham vấn tâm lý học đường đánh giá sức khỏe tinh thần của học sinh
Với hoạt động tham vấn tâm lý học đường, học sinh sẽ được trò chuyện 1:1 với chuyên gia tâm lý trị liệu để chia sẻ, giãi bày các vấn đề mà mình đang gặp phải trong học tập cũng như sinh hoạt hàng ngày một cách riêng tư, an toàn, bảo mật mà không sợ bị phán xét.
Thông qua câu chuyện của học sinh và những câu hỏi khai vấn, chuyên gia tâm lý trị liệu sẽ có đánh giá tổng quát về sức khỏe tinh thần, tâm lý của học sinh để trao đổi lại với cha mẹ về các vấn đề tâm lý mà học sinh đang gặp khó khăn, đề xuất phương án phù hợp với cha mẹ.
Chương trình trị liệu tâm lý chuyên sâu, đồng hành lâu dài cùng học sinh và gia đình
Chương trình trị liệu tâm lý chuyên sâu được thiết kế để hồi phục sức khỏe tinh thần cho học sinh gặp vấn đề trầm cảm học đường, rối loạn lo âu, căng thẳng – stress hay các rối loạn tâm lý khác.
Liệu trình trị liệu tâm lý được thiết kế riêng để phù hợp với tình trạng sức khỏe tinh thần, vấn đề tâm lý mà học sinh đó đang gặp phải. Bên cạnh việc hồi phục sức khỏe tinh thần, chữa lành những tổn thương tâm lý cho học sinh, chương trình trị liệu tâm lý chuyên sâu còn giúp các bạn học sinh phát triển bản thân, khám phá khả năng của chính mình và sống có mục tiêu rõ ràng.
Các chương trình tư vấn tâm lý học đường theo nhóm, tập thể
Bên cạnh các chương trình đồng hành 1:1 giữa chuyên gia và khách hàng, Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam còn có các chương trình tư vấn tâm lý học đường theo nhóm tại các trường tiểu học, THCS, THPT để giải quyết một vấn đề điển hình của học sinh, nhà trường, thầy cô, phụ huynh.
Một số chương trình điển hình có thể kể đến như:
Chương trình giải tỏa tâm lý thi cử dành cho học sinh từ lớp 9 chuẩn bị thi lên lớp 10 được thiết kế nhằm mục tiêu chính là giúp học sinh nhận biết sớm và học cách giải tỏa căng thẳng, áp lực học tập một cách lành mạnh; Biết cách chia sẻ, kết nối để tìm sự hỗ trợ từ gia đình, thầy cô, bạn bè; Học hiệu quả nhưng không áp lực.
Chương trình hỗ trợ tâm lý, định hướng nghề nghiệp cho học sinh cấp 3, đặc biệt là học sinh lớp 12. Chương trình được thiết kế để giúp học sinh cấp 3 thấu hiểu bản thân để tìm được nghề nghiệp phù hợp với bản thân mình; Biết cách đặt mục tiêu và chinh phục mục tiêu đó.
Chương trình hỗ trợ tâm lý học đường tuổi dậy thì dành cho học sinh cấp 2. Chương trình chủ yếu hỗ trợ học sinh thấu hiểu bản thân và cân bằng cảm xúc ở tuổi dậy thì; Xây dựng mối quan hệ lành mạnh với gia đình, bạn bè, thầy cô.
Chương trình hỗ trợ tâm lý cho học sinh có sự đồng hành của cha mẹ nhằm giúp cha mẹ, học sinh kết nối và thấu hiểu nhau hơn, từ đó dễ dàng chia sẻ với cha mẹ những vấn đề khó khăn của bản thân.
Chương trình hỗ trợ tâm lý học đường theo yêu cầu khác dành cho học sinh, thầy cô giáo.
Để kết nối với Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam, mời các bạn liên hệ qua Hotline: 096 589 8008 hoặc đăng ký thông tin tại đây.
Tham khảo thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!