Tích cực độc hại (Toxic Positivity) là gì? Phân tích rõ hệ quả
Tích cực thái quá đôi khi lại mang tính chất vô cùng độc hại bởi việc cố gắng tỏ ra lạc quan, vui vẻ trước những cảm xúc tồi tệ bên trong có thể gây ra nhiều hậu quả tiêu cực. Tích cực độc hại xảy ra khi những điều tưởng chừng như tích cực lại mang đến cho chúng ta cảm giác tồi tệ hơn.
Tích cực độc hại (Toxic Positivity) là gì?
Tích cực độc hại hay còn có tên gọi tiếng anh là Toxic Positivity chính là thái độ tích cực một cách quá mức với mục đích bài trừ hoàn toàn những cảm xúc tiêu cực. Đây là tình trạng mà một người tồn tại niềm tin về việc chúng ta chỉ cần giữ thái độ lạc quan, yêu đời, vui vẻ thì mọi khó khăn, thử thách, đau buồn sẽ được giải quyết một cách nhanh chóng và triệt để.
Trong thực tế thì việc duy trì những suy nghĩ tích cực là điều cần thiết đối với cuộc sống của mỗi người. Sự tích cực giúp bạn có thể có thêm sức mạnh và tạo dựng niềm tin vững chắc để duy trì một cuộc sống lành mạnh. Nó chính là yếu tố để mỗi chúng ta vượt qua được những trở ngại của cuộc sống, giúp bạn dễ dàng đạt được những thành công.
Tuy nhiên, khi một người quá “tôn sùng” sự tích cực thì họ có thể vô tình đánh mất đi những cảm xúc chân thực và cần thiết của mỗi con người. Đối với cuộc sống chúng ta, luôn cần có những cảm xúc vui buồn, hạnh phúc, đau khổ, sợ hãi, giận dữ,…đan xen với nhau, đây thực chất là những điều không thể thiếu.
Vì thế, việc trở nên tích cực một cách thái quá sẽ khiến cho bạn phớt lờ đi chính cảm xúc của chính mình. Thậm chí chưa kể đến việc sự tích cực này còn có thể giết chết đi con người thật của bạn, nó bắt ép bạn phải cố gắng che giấu đi những sự tiêu cực của chính mình, tạo dựng nên một lớp vỏ bọc cho sự lạc quan, yêu đời.
Hãy thử suy nghĩ kỹ lại, khi cảm thấy buồn bã, chán nản, tiêu cực, bạn đã từng tự nhắc nhở bản thân phải luôn tích cực hoặc đã được ai đó an ủi bằng câu nói “Tích cực lên”, “Hãy vui lên”, “Không sao đâu”,…Đây có thể là những câu nói mang tính tích cực nhưng nó lại gây những cảm xúc vô cùng tồi tệ đối với người nghe.
Điều này có thể khiến một ai đó bị kìm nén cảm xúc của chính mình, họ càng rơi vào trạng thái khó khăn, khủng hoảng khi không biết làm sao để đối mặt với những thử thách đang diễn ra. Tuy nhiên, phần lớn những người tích cực độc hại lại không thể nhận biết được sự thái quá của mình, họ luôn nghĩ rằng đó là sự lạc quan và họ luôn muốn giúp đỡ người khác trở nên vui vẻ, hạnh phúc hơn.
Tích cực độc hại có nguồn gốc từ đâu?
Nguồn gốc của Toxic Positivity đến từ tâm lý học tích cực, đây là một nhánh tâm lý tập trung chủ yếu vào quá trình tìm kiếm sự vui vẻ, hạnh phúc và các yếu tố tạo nên sự ý nghĩa, tích cực có trong cuộc sống của mỗi con người. Theo đó, vào thời gian sau chiến tranh Thế giới thứ 2, số người mắc phải các vấn đề sức khỏe tâm lý càng gia tăng mạnh mẽ trong cộng đồng nên cần hỗ trợ giải quyết, khắc phục hiệu quả nhờ vào phương pháp trị liệu tích cực.
Theo chia sẻ của nhà tâm lý học Abraham Maslow vào năm 1950 thì “thành công của tâm lý học là nằm ở về tiêu cực hơn là về mặt tích cực”. Cũng chính vào thời điểm này mà các nhà tâm lý học bắt đầu hành trình nghiên cứu, tìm hiểu về lĩnh vực tâm lý tích cực.
Tuy nhiên, đây không được xem là một trong các lĩnh vực chính thức của ngành tâm lý. Mãi cho đến năm 1998, nhà tâm lý học người Mỹ Martin Seligman mới thực sự trở thành người sáng lập ra lĩnh vực tâm lý học tích cực.
Theo chia sẻ của chuyên gia thì việc điều chỉnh cảm xúc của trẻ nhỏ được diễn ra thường xuyên và liên tục. Vậy câu hỏi được đặt ra đó chính là vì sao người lớn không thể làm như thế?
Cũng chính vì thắc mắc này đã giúp cho Martin tìm ra được ý tưởng tích cực, từ đó mang đến kết luận “cách duy nhất để vượt qua “những điều thực sự tồi tệ”, như bất lực, trầm cảm hoặc lo âu, là nhận ra “mảnh ghép còn thiếu” hoặc trở nên tích cực hơn”. Từ đó, khái niệm tích cực độc hại – Toxic Positivity được hình thành và phát triển cho đến hiện tại.
Dấu hiệu giúp bạn sớm nhận biết Toxic Positivity
Tích cực độc hại có thể tồn tại một cách vô tình trong cuộc sống của mỗi chúng ta và ngay cả những người mắc phải tình trạng này cũng không thể nhận biết được sự độc hại của chính mình. Họ thường bị nhầm lẫn với tinh thần lạc quan, tích cực, cùng lối sống lành mạnh.
Cho dù tinh thần tích cực mang đến nhiều lợi ích cho cuộc sống của chúng ta nhưng khi nó trở nên quá mức thì lại có khả năng gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực, tồi tệ. Việc có thể hiểu rõ và nhận biết các biểu hiện của tích cực độc hại cũng sẽ góp phần giúp cho bạn tránh khỏi những hệ lụy nguy hiểm mà nó có thể tác động đến đời sống, cảm xúc.
Các biểu hiện của Toxic Positivity cũng dễ nhận biết và phân biết qua các dấu hiệu sau:
1. Cảm thấy mặc cảm về những cảm xúc tiêu cực
Trong cuộc sống của mỗi chúng ta, có những lúc vui vẻ, hạnh phúc nhưng cũng có khi cảm thấy bất lực, mệt mỏi, tồi tệ. Đây thực chất là những cảm xúc vô cùng bình thường mà ai cũng sẽ trải qua, thậm chí nó chính là “gia vị” cần thiết để giúp con người phát triển, trưởng thành hơn.
Tuy nhiên, sự tích cực độc hại lại tạo ra một lối suy nghĩ hoàn toàn khác. Họ cho rằng chỉ có sự tích cực và những cảm xúc tích cực mới cần được trân trọng và nuôi dưỡng. Vì thế, họ luôn cố gắng che giấu, cảm thấy mặc cảm với những cảm xúc tức giận, sợ hãi, căng thẳng, lo lắng, bất an.
Chính vì điều này mà khi có bất kỳ sự kiện nào khiến cho họ xuất hiện các cảm xúc xấu cũng khiến họ cảm thấy vô cùng bẽ mặt, cảm thấy tội lỗi và luôn tìm cách để né tránh nó. Họ luôn có xu hướng tự nhủ với bản thân về việc “Không được buồn, phải tích cực”, cố gắng phớt lờ những cảm xúc thật của chính mình.
2. Luôn có xu hướng trốn chạy trước mọi vấn đề tiêu cực
Những người tích cực độc hại luôn cho rằng những cảm xúc tiêu cực là tội lỗi và luôn muốn tìm cách né tránh, phủ nhận những sự tồi tệ đó. Thay vì đối mặt để giải quyết vấn đề một cách hiệu quả, họ sẽ chọn cách ngó lơ, mặc kệ các cảm xúc tiêu cực mặc dù càng tránh né thì chúng càng trở nên nghiêm trọng.
Chính vì thế mà những người Toxic Positivity thường sẽ không có khả năng tốt trong việc chống chọi và vượt qua những khó khăn, thử thách của cuộc sống. Họ hoàn toàn không có kinh nghiệm để giải quyết vấn đề ngoài việc bắt ép bản thân phải “tích cực”.
3. Liên tục che giấu cảm xúc thật
Do suy nghĩ độc hại về những cảm xúc tiêu cực nên những người tích cực độc hại sẽ có xu hướng muốn che giấu đi cảm xúc thật của chính mình. Họ luôn tỏ ra mình lạc quan, yêu đời, vui vẻ và hạnh phúc dù thực sự trong tâm thức đang hỗn độn với những cảm xúc tiêu cực, mệt mỏi.
Để có thể được mọi người chấp nhận, họ sẽ cố gắng kìm nén cảm xúc thật của mình trước xã hội. Những người này sẽ luôn tìm cách lảng tránh việc nhắc đến các vấn đề riêng tư, đặc biệt là những trải nghiệm tiêu cực của bản thân. Họ luôn tồn tại cảm xúc bất an, lo lắng về việc người khác sẽ chỉ trích, xem thường hoặc cắt đứt mối quan hệ nếu bản thân bộc lộc những cảm xúc chân thực.
Ngoài ra, những người tích cực độc hại cũng có xu hướng muốn bao bọc nỗi buồn của mình lại vì sợ ảnh hưởng đến tâm trạng, cảm xúc của những người xung quanh. Họ nghĩ rằng những cảm xúc tiêu cực đó chính là “gánh nặng” đối với mỗi con người và họ chỉ mong muốn mang đến tiếng cười, niềm vui cho cuộc sống thay vì là cố gắng chia sẻ về những nỗi buồn khổ.
4. Chê bai, chỉ trích cảm xúc tiêu cực của người khác
Toxic Positivity tạo ra những niềm tin mãnh liệt về việc cần phải loại bỏ các cảm xúc buồn bã, chán nản, đau khổ nên nhiều người có xu hướng chỉ trích, xem thường và chê bai thậm tệ về việc người khác thể hiện những cảm xúc tiêu cực đó ra ngoài. Họ luôn nghĩ rằng mọi chuyện rồi cũng qua đi, có những trường hợp còn đau khổ, buồn tủi hơn gấp nhiều lần và chẳng có gì phải thất vọng đến thế.
Những người tích cực độc hại thường không có nhiều sự cảm thông và đồng cảm với nỗi đau của mọi người xung quanh. Họ liên tục đưa ra những lời khuyên sáo rỗng, không có ý nghĩa như “Hãy vui lên”, “Đừng buồn nữa”, “Lạc quan lên” khi ai đó bày tỏ sự buồn bã với họ.
Thậm chí, một số trường hợp do không thể thay đổi hoặc điều chỉnh cảm xúc của người khác, họ còn có xu hướng tỏ ra khinh thường, buông lời chỉ trích, cười nhạo, trách móc người khác vì đã thể hiện sự thất vọng của mình. Bất cứ điều gì khác ngoài sự tích cực luôn bị họ cho là thừa thãi, đáng trách và cần phải nhanh chóng loại bỏ ngay lập tức.
Tích cực độc hại và những tác hại
Cuộc sống của mỗi người không chỉ tồn tại toàn màu hồng và mỗi chúng ta cũng không thể sống hạnh phúc một cách trọn vẹn. Chúng ta là những cá thể khác biệt với những nhận thức, trải nghiệm cùng khả năng chịu đựng khác nhau, từ đó mang đến những cảm xúc vô cùng đa dạng để tạo nên sự thú vị, độc đáo cho cuộc sống.
Vì vậy, nếu chỉ luôn cố gắng duy trì và đề cao sự tích cực mà phớt lờ, bỏ quên những cảm xúc khác thì nó thực sự là một điều độc hại. Sớm hay muộn thì sự tích cực đó cũng sẽ dần ăn mòn đi sức lực, tinh thần của mỗi người, nó khiến bạn tự cô lập bản thân, tạo nên các rào cản to lớn để phát triển, thành công.
“Tích cực” nhưng rất “độc hại” bởi nó mang đến những hậu quả nghiêm trọng như:
1. Ảnh hưởng đến sức khỏe
Sức khỏe tinh thần được xem là yếu tố bị tác động nặng nề nhất đối với tích cực độc hại. Cũng bởi, dù bạn có cố gắng tránh né, che giấu hoặc hạ thấp tầm quan trọng của các cảm giác khó chịu, bực bội thì nó vẫn tồn tại ở đó, không thể giải quyết và thậm chí còn trở nên tồi tệ hơn.
Các cảm xúc tiêu cực, buồn bã, chán nản, bi thương bị che giấu và ẩn nấp trong tâm trí sẽ càng kéo dài dai dẳng tạo nên những sự căng thẳng, bức bối dữ dội. Nếu không sớm được khắc phục và giải tỏa nó còn có thể chi phối đến hành vi của con người, khiến họ dần trở nên mất kiểm soát.
Trong kết quả của nhiều cuộc nghiên cứu và cả chia sẻ của các chuyên gia tâm lý thì việc che giấu, cố nén cảm xúc thật vào trong không mang đến bất cứ lợi ích hay tác dụng tích cực nào. Ngược lại, khi các cảm xúc đó không được bày tỏ và giải quyết tốt sẽ làm suy giảm nghiêm trọng về sức khỏe tinh thần, gia tăng các rối loạn tâm thần hoặc làm xuất hiện các triệu chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến cả tâm lý và thể chất.
Những người tích cực độc hại thường luôn cố gắng che đậy cảm xúc tiêu cực của bản thân nên họ rất dễ rơi vào tình trạng mất ngủ, thay đổi thói quen ăn uống, điên cuồng với công việc và gây nên những tác hại tiêu cực đối với sức khỏe. Những thói quen này sẽ dần giết chết đi sự khỏe mạnh của họ, gia tăng các nguy cơ phải đối mặt với những tổn thương to lớn hơn.
2. Hình thành cảm xúc thứ cấp
Cảm xúc thứ cấp là những loại cảm xúc được hình thành và phát triển dựa trên những cảm xúc cơ bản của mỗi con người. Cụ thể ở những người tích cực độc hại khi họ cảm thấy buồn bã, chán nản, tuyệt vọng về việc vừa mất đi công việc của mình (cảm xúc) và họ bắt đầu hình thành sự xấu hổ, mặc cảm đối với chính những cảm xúc đó (cảm xúc thứ cấp).
Những cảm xúc thứ cấp theo chiều hướng tiêu cực và sai lệch này sẽ dần khiến cho con người mất đi khả năng giải quyết các vấn đề. Bởi theo chia sẻ của các nhà trị liệu tâm lý thì cảm xúc là một phần cần thiết và nó chỉ mang tính chất nhất thời. Do đó, nếu các cảm xúc thứ cấp diễn ra một cách mạnh mẽ và dữ dội hơn so với cảm xúc cơ bản thì nó sẽ khiến cho con người càng cảm thấy dằn vặt, đau khổ.
3. Gia tăng các cảm xúc tiêu cực
Tính đặc trưng của tích cực độc hại đó chính là tìm mọi cách để lẩn trốn, phủ nhận, che giấu, chỉ trích những cảm xúc tiêu cực đang tồn tại. Và theo như chia sẻ của nhà tâm lý học lâm sàng Jaime Zuckerman thì việc càng cố gắng chối bỏ cảm xúc buồn bã của chính mình sẽ càng làm cho chúng trở nên to lớn hơn.
Bởi chúng ta không thể nào tránh khỏi những lúc cảm thấy mệt mỏi, khó chịu, bực bội hay buồn chán, tuyệt vọng về nhiều lý do khác nhau. Việc cứ mãi cố gắng tích cực sẽ tạm thời chôn vùi đi những cảm xúc không hài lòng đó nhưng đến một thời điểm nhất định, “một giọt nước tràn ly” sẽ khiến cho các cảm xúc tiêu cực bùng nổ một cách dữ dội, khó có thể kiểm soát và giải quyết.
4. Cổ xúy cho sự áp bức, tiêu cực
Nếu con người luôn phải cố gắng tỏ ra tích cực và suy nghĩ lạc quan về tất cả mọi vấn đề xảy ra trong cuộc sống thì sẽ không còn tồn tại những sự phẫn nỗ, khó chịu, lên án về các hành vi tồi tệ, áp bức của xã hội. Điều này khiến chúng ta trở nên thờ ơ, vô cảm trước những vấn nạn nguy hiểm của xã hội, điển hình như bạo lực học đường, xâm hại tình dục, phân biệt chủng tộc,…
Những sự bất công xảy ra tràn lan trong xã hội và nó thôi thúc con người bộc lộ những cảm xúc phẫn nộ, phê bình, lên án về những hành động sai trái, tàn nhẫn. Đây cũng chính là động lực to lớn để cộng đồng cùng chung tay chống chọi, triệt tiêu những điều tiêu cực, tồi tệ đang diễn ra.
Nếu chúng ta cứ phải tỏ thái độ tích cực với mỗi nỗi đau khổ của người khác thì xã hội sẽ đầy rẫy những điều bất công, tiêu cực. Hiểu theo cách khác, khi tích cực độc hại liên tục tồn tại thì nó sẽ làm cản trở to lớn đối với sự phát triển dài lâu của toàn xã hội.
5. Đánh mất đi các thông tin quan trọng và cần thiết
Cảm xúc của con người luôn gắng liền với những sự kiện, thông tin xoay quanh cuộc sống. Nó chính là cảm nhận, phản ứng của chúng ta đối với những điều đang xảy ra và góp phần tác động đến suy nghĩ, hành vi về những điều có liên quan.
Chính vì thế, nếu bạn cứ cố bỏ qua những cảm xúc tiêu cực thì cũng đồng nghĩa với việc bạn đang tự đánh mất đi cơ hội cập nhật, thấu hiểu các thông tin đang diễn ra. Điều này có thể khiến cho bạn đưa ra những lựa chọn, quyết định sai lầm bởi thiếu đi các dữ kiện quan trọng.
6. Tích cực độc hại đồng nghĩa với việc cô lập bản thân
Sự ức chế và dồn nén về mặt cảm xúc lâu ngày chính là nguyên nhân lớn khiến cho bạn dần mất đi sự kết nối với mọi người xung quanh. Khi bạn luôn cố tỏ ra tích cực, vui vẻ và hạnh phúc cũng đồng nghĩa với việc bạn không cần đến sự giúp đỡ, san sẻ của những người xung quanh, nó khiến cho bạn dần trở nên khó kết nối với mọi người.
Bản thân luôn tự ép buộc về các cảm xúc đôi lúc cũng khiến cho bạn không thể hiểu rõ được những hành vi của chính mình. Và khi bạn thực sự cần đến sự trợ giúp thì bạn lại luôn phải tự dằn vặt chính mình, thay vì nhờ đến sự hỗ trợ của những người bên cạnh bạn có thể lựa chọn cách tự chịu đựng nó một mình.
7. Toxic Positivity làm suy giảm động lực
Những người luôn suy nghĩ về điều tích cực trong cuộc sống sẽ khiến cho họ không thể đạt được sự thành công và mục tiêu của chính mình. Nghe có vẻ phi lý nhưng thực chế sự tích cực nếu diễn ra một cách quá mức chính là con dao hai lưỡi giết chết đi động lực của bạn.
Trong rất nhiều nghiên cứu khoa học đã chia sẻ về việc khó khăn, cảm xúc tiêu cực nếu được duy trì ở mức độ vừa phải sẽ biến thành động lực to lớn giúp con người dễ dàng đạt được những mục tiêu tương lai. Ngược lại, nếu những người luôn dành thời gian để nghĩ về những viễn tưởng tốt đẹp, cụ thể là người tích cực độc hại thì sẽ càng bị giảm động lực bởi trước mặt họ luôn là sự thành công, tươi sáng.
8. Tích cực độc hại làm giảm lòng tự trọng
Lòng tự trọng được nuôi dưỡng bởi chính mỗi con người và nó chính là yếu tố để người khác tôn trọng và đánh giá cao về họ. Những người có lòng tự trọng cao sẽ luôn hiểu rõ những phẩm chất, giá trị cốt lõi và họ tràn đầy sự tự tin, nghị lực trong cuộc sống.
Ngược lại, khi lòng tự trọng bị hạ thấp hoặc dần mất đi sẽ khiến cho con người trở nên tự ti về chính mình. Họ có thể cho rằng mình là kẻ bất tài, vô dụng và luôn lo sợ về những sự khiển trách, chê bai của mọi người xung quanh.
Điều này có thể dễ dàng nhận thấy ở những người tích cực độc hại. Họ sẽ cảm thấy tràn đầy sự tự tin khi đang ở trạng thái tích cực, lạc quan. Tuy nhiên, khi có bất kỳ một sự kiện tiêu cực nào đó tác động khiến họ cảm thấy sợ hãi, lo lắng, căng thẳng, buồn bã thì lòng tự trọng của họ sẽ dần bị suy giảm, họ liên tục dằn vặt bản thân, cho rằng mình là kẻ thất bại.
Cách giúp bạn tránh xa tích cực độc hại
Tích cực độc hại thực sự mang đến những hệ lụy tiêu cực và cần được hỗ trợ khắc phục, tránh xa khỏi tình trạng này. Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích dành cho Toxic Positivity:
1. Thành thật với cảm xúc của bản thân
Đừng mãi cố gắng chối bỏ cảm xúc của chính mình, bởi dù tích cực hay tiêu cực thì những cảm xúc đó cũng cần được chấp nhận và trân trọng. Khi những cảm xúc tích cực mang đến cho bạn những trải nghiệm thoải mái, dễ chịu thì các cảm xúc tồi tệ cũng chính là yếu tố tạo động lực, giúp bạn nhìn nhận vấn đề một cách đa chiều để đưa ra những hướng giải quyết phù hợp, hiệu quả.
Thay vì cứ mãi che giấu đi cảm xúc của chính mình, bạn hãy học cách chấp nhận và thành thật với nó. Hãy luôn tập trung phát triển bản thân khi bạn đang cảm thấy hài lòng với mọi thứ nhưng cũng đừng cảm thấy bất an khi những cảm xúc không được theo như những gì bạn mong đời.
Cảm xúc là những điều xuất hiện và tồn tại một cách tạm thời. Khi bạn có thể thành thật với chúng thì chúng cũng sẽ dễ dàng được kiểm soát và biến mất một cách êm đẹp. Bạn nên hiểu rằng, cảm xúc của con người là điều vô cùng phức tạp và bạn không đủ khả năng để kiểm soát tất cả mọi thứ.
2. Chấp nhận mọi cảm xúc
Đối với những người tích cực độc hại thì việc để họ có thể chấp nhận mọi cảm xúc của bản thân cùng những người xung quanh thực sự là một điều vô cùng khó khăn. Chúng ta thường sẽ dễ đón nhận những điều tích cực, vui vẻ, hạnh phúc nhưng lại rất khó chấp nhận những buồn đau, khổ cực.
Khi đối mặt với những cảm xúc tiêu cực, người Toxic Positivity thường có nhiều xu hướng trốn tránh hơn là đối mặt và chấp nhận nó. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn không giúp ích được gì cho bạn bởi cảm xúc luôn tồn tại ở đó dù bạn có chấp nhận nó hay không.
Do đó, hãy luôn hiểu rằng, cuộc sống tồn tại ở nhiều hình thức khác nhau và cảm xúc cũng bị ảnh hưởng bởi điều đó. Tiêu cực không phải là điều gì quá tồi tệ và xấu xa, bạn hoàn toàn có thể “tận hưởng” những giây phút tuyệt vọng, buồn đau hoặc thậm chí khóc thật to mỗi khi bế tắc, đau khổ.
Khi trải qua những cảm xúc tiêu cực, điều cần làm chính là nhìn nhận và tìm ra nguyên nhân gây ra những cảm xúc tồi tệ đó thay vì cứ mãi chối bỏ, trốn tránh. Việc chấp nhận các cảm xúc buồn bã, đau khổ chính là cách giúp bạn càng thêm trân quý những giây phút hạnh phúc, vui sướng và tích cực. Vậy nên, hãy chấp nhận, đừng ghét bỏ bất kỳ cảm xúc nào của chính bạn và cả những người xung quanh.
3. Hiểu rõ những điều bản thân mong muốn
Hiểu và nói rõ về những điều mà bản thân mong muốn chính là một trong các cách hiệu quả để giúp bạn tránh xa sự tích cực độc hại. Bởi trong thực tế, việc đưa ra những lời khuyên sáo rỗng, không có ý nghĩa của người Toxic Positivity không phải xuất phát từ việc họ xem thường hay không muốn giúp đỡ bạn mà chính họ cũng không biết làm cách nào để an ủi, động viên.
Do đó, nếu bạn không quá trông đợi vào phản ứng của người khác hoặc đơn giản chỉ là muốn bày tỏ tâm sự của bản thân thì hãy chủ động nói rõ về mục đích chia sẻ của chính mình. Cụ thể, “Tôi đang mệt mỏi và chỉ muốn một ai đó có thể lắng nghe tôi thay vì đưa ra lời khuyên”.
Điều này không chỉ giúp bạn tránh xa khỏi tích cực độc hại và còn giảm bớt các áp lực khi người khác đối diện với cảm xúc tiêu cực của bạn. Vì thế, chúng ta cần phải hiểu rõ điều mà mình đang mong muốn trước khi đòi hỏi sự thấu hiểu và đồng cảm từ những người xung quanh.
4. Không sử dụng những lời an ủi sáo rỗng
“Tích cực lên”, “Có gì mà phải buồn”, “Vui lên”, “Mọi chuyện rồi sẽ ổn” là những câu nói cửa miệng của những người tích cực độc hại. Tuy nhiên, những câu nói này thực sự chẳng mang lại lợi ích gì cho người nghe, đặc biệt nó có thể khiến họ cảm thấy tồi tệ và khó chịu hơn.
Đây chính là những lời nói sáo rỗng khiến cho tâm trạng của con người bị dập tắt một cách nhanh chóng, đồng thời cũng khiến họ từ chối việc đưa ra cách giải quyết cho những vấn đề khó khăn đang còn tồn đọng. Do đó, thay vì đưa ra những câu nói không thiết thực trên, bạn có thể chọn cách lắng nghe, dùng hành động để an ủi.
Hoặc nếu trong trường hợp bạn muốn động viên, chia sẻ và đưa ra lời khuyên cho ai đó đang cảm thấy tiêu cực thì hãy thử nói:
- “Chuyện này thật tồi tệ nhưng mình tin chắc bạn sẽ vượt qua được”
- “Dù chuyện gì đang xảy ra, mình vẫn luôn ở cạnh bạn”
- “Nếu thấy khó chịu, hãy cứ khóc nhé”
5. Học cách lắng nghe chân thành
Khi ai đó muốn chia sẻ, bày tỏ nỗi buồn với bạn thì chắc rằng họ đã cảm thấy thực sự tin tưởng bạn. Vì thế, nếu bạn không biết cách để đưa ra những lời khuyên phù hợp hoặc chưa từng có kinh nghiệm trong việc giải quyết các vấn đề khó khăn mà họ đang gặp phải thì cách tốt nhất là lắng nghe.
Đôi khi một ai đó nói về cảm xúc của họ không chỉ để nhận được những lời khuyên mà họ đang muốn tìm kiếm một người có thể dành thời gian để lắng nghe hết tâm tư trong lòng. Hãy chấp nhận những cảm xúc của đối phương và lắng nghe một cách thật lòng để trở thành một người bạn tri kỷ giúp họ cảm thấy thoải mái, nhẹ nhàng hơn.
Hoặc đối với chính bản thân mình, khi trải qua những điều tiêu cực trong cuộc sống, đừng vội tự oán trách hay bắt ép bản thân phải làm bất cứ điều gì. Điều mà bạn nên thực hiện là bình tĩnh lắng nghe tiếng nói của trái tim, nghe những thổn thức của đứa trẻ bên trong bạn để có thể tìm ra hướng giải quyết, khắc phục hiệu quả.
6. Thực hành chánh niệm
Chánh niệm giúp bạn có thể cảm nhận và hiểu rõ về những điều đang diễn ra của thực tại, nó hỗ trợ bạn nâng cao nhận thức và cân bằng tốt cảm xúc với môi trường sống xung quanh. Chính vì thế, thực hành chánh niệm được xem là phương pháp hiệu quả, an toàn để giúp bạn kiểm soát tốt những cảm xúc phức tạp của bản thân.
Khi bước vào chánh niệm, bạn sẽ loại bỏ hết những tác động tiêu cực bên ngoài, bắt đầu cởi mở hơn trong việc trò chuyện với chính mình. Từ đấy sẽ giúp bạn dần hiểu rõ hơn về cảm xúc, mong đợi và những suy nghĩ chân thực của bản thân, nhờ đó có thể giảm bớt sự phán xét, chỉ trích về những điều tồi tệ.
Chánh niệm giúp bạn khai thác tốt về thế giới nội tâm, giúp bạn nuôi dưỡng những cảm xúc và mang đến những trạng thái thoải mái, thư giãn. Theo lời khuyên của các chuyên gia tâm lý thì để thoát khỏi tích cực độc hại, bạn cần duy trì thói quen thực hành chánh niệm, thiền định mỗi ngày, đặc biệt là khi cảm xúc tiêu cực xuất hiện.
Một tinh thần lạc quan, tích cực, yêu đời là điều vô cùng cần thiết và đáng trân trọng đối với cuộc sống của mỗi chúng ta. Tuy nhiên, tích cực độc hại lại mang tính chất tiêu cực và cần được loại bỏ để tránh gây ra những hệ lụy đáng tiếc. Hy vọng với những chia sẻ chân thực trên đây, bạn đọc sẽ hiểu hơn về Toxic Positivity và có cách hình thành tốt những lối suy nghĩ lành mạnh để giúp cuộc sống trở nên hạnh phúc hơn.
Có thể bạn quan tâm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!