Tác hại của việc đánh mắng con cái cha mẹ cần lưu ý

Việc đánh mắng con cái không thể khiến chúng nghe lời và ngoan ngoãn hơn, mà còn gây ra hậu quả nghiêm trọng. Vậy những tác hại của việc đánh mắng con cái là gì? Làm sao để chấm dứt hành vi này?

Tác hại của việc đánh mắng con cái cha mẹ cần lưu ý

Không phải lúc nào con cái cũng ngoan ngoãn và vâng lời cha mẹ. Trẻ sẽ có những lúc nghịch ngợm, phá phách, hoặc phạm phải những lỗi sai khiến cha mẹ không hài lòng.

Trong trường hợp này, phụ huynh thường chửi mắng, la rầy, hoặc sử dụng đến đòn roi. Họ cho rằng biện pháp mạnh có tác dụng răn đe và giáo dục con tốt hơn.

Tuy nhiên, đánh mắng con cái là một hành động ngược đãi trẻ nhỏ về mặt tinh thần. Nếu thường xuyên bị la mắng, trẻ có khả năng mắc phải các bệnh tâm lý như trầm cảm, lo âu.

Tác hại của việc đánh mắng con cái là khiến trẻ trở nên nhút nhát, sợ sệt. Hành vi bạo lực tinh thần này cũng ảnh hưởng đến sự phát triển hành vi của trẻ về sau.

1. Ảnh hưởng đến không khí gia đình

La mắng con cái chỉ khiến mối quan hệ đôi bên trở nên căng thẳng. Sự giận dữ của cha mẹ sẽ phá vỡ bầu không khí thoải mái, yên bình giữa các thành viên.

Dần dần, trẻ sẽ có tâm lý sợ sệt, lo lắng. Trẻ xa cách và né tránh cha mẹ nhiều hơn, không muốn chia sẻ các vấn đề trong cuộc sống. Mối quan hệ tình cảm đôi bên nhanh chóng rạn nứt.

Bất đồng quan điểm về việc nuôi dạy, giáo dục con cái cũng ảnh hưởng đến mối quan hệ vợ chồng. Đa phần các gia đình có trường hợp cha/mẹ rất cưng chiều, nhưng mẹ/cha lại nóng nảy, la mắng con cái.

Khi cả hai không có cùng quan điểm, đôi bên có thể có những bất đồng không đáng có. Không khí gia đình ngày càng trở nên căng thẳng và ngột ngạt.

2. Cha mẹ đánh mắng khiến con cái trở nên tiêu cực

Khi trẻ bị cha mẹ la mắng mà không có nguyên nhân, hoặc không phải do lỗi của trẻ, trẻ sẽ cảm thấy uất ức. Hành động này của cha mẹ sẽ khiến trẻ tiêu cực cả trong suy nghĩ và hành vi.

Tác hại của việc đánh mắng con cái là khiến tinh thần trẻ chịu ảnh hưởng. Trẻ có nguy cơ gặp phải vấn đề về nhân cách như: hèn nhát, nhu nhược, thiếu sự quyết đoán, thờ ơ với mọi thứ,…

Một số trẻ sau khi lớn lên sẽ có xu hướng sử dụng ngôn ngữ, hoặc những hành vi bạo lực để giải quyết vấn đề. Đó là do cha mẹ chính là hình mẫu lý tưởng để con cái noi theo.

3. Trẻ sẽ không biết nhận sai và sửa sai lầm

Những bậc cha mẹ độc hại thường xuyên dùng cách quát mắng, chửi bới con cái để “xả” cảm xúc tiêu cực. Trẻ có thể bị la mắng ngay cả khi không có lỗi.

Trẻ không biết mình sai ở đâu, lỗi sai là gì, thế nên trẻ cũng không biết nhận lỗi, và sửa chữa sai lầm. Trẻ cho rằng tất cả những điều mình làm đều là sai.

Trẻ sợ bị cha mẹ trách phạt, la mắng và trở nên thiếu tự tin. Trẻ không dám làm bất cứ điều gì, trở nên tự ti, thiếu chính kiến. Trẻ lo trước lo sau, thiếu cảm giác an toàn.

Ngoài ra, một số trẻ sẽ nghĩ bản thân luôn bị la mắng oan ức chứ không làm gì sai. Trẻ trở nên bất cần, không biết nhận lỗi, và liên tục phạm sai lầm.

4. Tác hại của việc đánh mắng con cái là khiến trẻ phản ứng ngược

Tác hại của việc đánh mắng con cái là thay đổi hoàn toàn hành vi của một đứa trẻ theo chiều hướng tiêu cực. Trẻ không thể thấu hiểu, tiếp thu vấn đề, và rút ra bài học cho bản thân mình.

Ngược lại khi liên tục bị mắng chửi, trẻ có tâm lý muốn phản kháng. Trẻ muốn “chiến đấu” và cố ý làm trái lại điều cha mẹ mong muốn để thể hiện sự phản kháng.

Tức nước thi vỡ bờ. Khi nỗi uất ức càng tăng cao, trẻ sẽ có hành vi như la hét, đập phá với mục đích muốn giành chiến thắng trong các cuộc tranh cãi.

Lúc này trẻ sẽ không còn phân định được đúng sai. Trẻ luôn cho rằng mình là người đúng, người đang bị đổ oan. Nếu cha mẹ càng đánh mắng con cái, trẻ sẽ càng chống đối dữ dội hơn.

5. Nguy cơ bị trầm cảm nếu trẻ thường xuyên bị cha mẹ đánh mắng

Những vết thương tâm hồn khó xóa nhòa là điều trẻ phải chịu đựng nếu thường xuyên bị la mắng. Tâm trạng sợ hãi, lo lắng và bất an khiến tâm lý trẻ bất ổn, tăng nguy cơ bị trầm cảm.

Tâm lý của trẻ em rất ngây thơ và dễ bị tổn thương. Trẻ sẽ cho rằng bản thân không xứng đáng để được mọi người yêu thương. Trẻ bắt đầu thu mình, và cố gắng tách rời với xã hội.

Từ đó, trẻ cũng có nhiều nguy cơ mắc phải các chứng rối loạn tâm thần như rối loạn lo âu, rối loạn nhân cách,… Thời gian trẻ bị bạo hành tinh thần càng lâu thì tình trạng bệnh càng nặng.

6. Những đứa trẻ bị cha mẹ đánh mắng sẽ có IQ thấp

Những người thường xuyên bị bạo lực ngôn từ sẽ ảnh hưởng đến IQ, đặc biệt là trẻ em. Đây cũng là một trong những tác hại của việc đánh mắng con cái.

Một vài thí nghiệm cho thấy, trẻ em thường xuyên bị la mắng, trách phạt có kích thước não nhỏ hơn so với những đứa trẻ nhận nhiều lời khen ngợi, khuyến khích.

Kích thước của não bộ sẽ có mối liên hệ vô cùng chặt chẽ đối với sự phát triển của trí tuệ. Chính vì thế, thể tích não nhỏ hoặc giảm dần theo thời gian có thể khiến IQ giảm so với bình thường.

Ngoài ra, trẻ có thể có xu hướng nội tâm hóa những nhận định, phán xét của cha mẹ về bản thân. Trẻ nghĩ mình là người vô dụng, khờ khạo, và dần trờ nên giống như những gì cha mẹ nói.

7. Tác hại của việc đánh mắng con cái là khiến trẻ xem nhẹ bản thân

Cha mẹ sẽ cho rằng việc la mắng, trách phạt sẽ giúp con có định hướng đúng đắn. Tuy nhiên, hành vi này lại khiến trẻ không còn biết cách yêu thương, xem trọng bản thân.

Khi thường xuyên lắng nghe những lời trách mắng và phê bình, nhiều trẻ sẽ có xu hướng nghĩ rằng bản thân vô dụng. Trẻ tin rằng mình không đáng được người khác tôn trọng.

Về lâu về dài trẻ sẽ có xu hướng bỏ bê bản thân, tập theo lối sống buông thả, nổi loạn. Trẻ có thể có những hành vi tiêu cực như đánh nhau, hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia, các chất kích thích, chất gây nghiện, lún sâu vào các tệ nạn xã hội.

8. Trẻ khó kiểm soát và quản lý cảm xúc

Các nhà tâm lý học nhận thấy rằng, những đứa trẻ thường xuyên phải đối mặt với những cơn tức giận, đánh mắng của cha mẹ sẽ rất khó để học cách kiểm soát và quản lý cảm xúc của bản thân.

Cũng chính vì thế, bạn sẽ dễ nhìn thấy những đứa trẻ này sẽ liên tục khóc lóc, la hét, nóng giận, hoặc cố gắng cãi lại cha mẹ mỗi khi bị trách phạt.

Lâu dần trẻ cũng sẽ có xu hướng đối xử với bạn bè, người thân hoặc bất cứ ai xung quanh theo cách tương tự. Thậm chí khi lớn lên, trẻ sẽ dùng cách tương tự để dạy con.

9. Sức khỏe của trẻ giảm sút là tác hại của việc đánh mắng con cái

Việc đánh mắng con cái không chỉ gây nên những tác hại về tinh thần mà còn làm ảnh hưởng đến cả thể chất. Khi trẻ liên tục bị la mắng, đánh phạt thì sẽ gây ra cảm thấy lo lắng, căng thẳng, áp lực và bất an.

Tình trạng này kéo dài sẽ khiến cho sức đề kháng của cơ thể dần bị suy giảm. Cụ thể, trẻ có nguy cơ mắc phải các bệnh mãn tính, bị chứng rối loạn tự miễn, các bệnh mạch máu, rối loạn nội tiết tố,…

Xem thêm: Đặc Điểm Tính Cách, Tâm Lý Trẻ Khi Lớn Lên Trong Gia Đình Độc Hại

Làm sao để cha mẹ ngừng đánh mắng con cái?

Khi con phạm lỗi, cha mẹ cần phải biết cách giữ bình tĩnh, tránh gây ra những tác động tiêu cực đến trẻ. Việc này có thể rất khó, thế nên cần rèn luyện trong thời gian dài

1. Không nên la hét về những việc bình thường

Các bậc phụ huynh thường sẽ có xu hướng sử dụng những tông giọng cao, lớn tiếng để ra lệnh, sai bảo con. Tuy nhiên, những lời nói lớn tiếng sẽ khiến trẻ cảm thấy không được tôn trọng.

Nếu muốn trẻ vâng lời, phụ huynh nên nói chuyện nhẹ nhàng, nghiêm túc vừa đủ. Phụ huynh đừng nên la hét, thể hiện quyền lực, và trầm trọng hóa mọi vấn đề.

Hành động này sẽ giúp trẻ hình thành một thói quen tốt. Trẻ có thể phân biệt được lúc nào cha mẹ đang nóng giận, và dễ dàng nhìn thấy lỗi sai của mình hơn.

2. Học cách giữ bình tĩnh mỗi khi trẻ phạm sai lầm

Thông thường, phản ứng của phụ huynh khi thấy con cái phá phách hoặc phạm sai lầm là tức giận. Lúc này cha mẹ sẽ ngay lập tức la mắng, trách phạt trẻ mà không quan tâm đến lý do.

Để khắc phục được tình trạng này, cha mẹ bạn cần phải học cách giữ bình tĩnh. Bạn hãy thử đi ra một chỗ khác, đi bộ 5 phút, hoặc uống một cốc nước lọc để làm dịu bớt cơn nóng giận.

Sau khi ổn định tâm trạng, bạn sẽ cảm thấy bình tĩnh hơn. Nhờ đó phụ huynh có thể tránh việc vội vàng mắng chửi vô ý với con cái.

3. Nói chuyện với con sau khi đã bình tĩnh

Sau khi lấy lại sự bình tĩnh, bạn có thể quay lại để nói chuyện với con. Tốt nhất nên chọn không gian yên tĩnh và chỉ có hai người. Tránh việc nói về lỗi lầm của con trước mặt những người khác.

Phụ huuynh nên từ từ phân tích về những lỗi lầm của trẻ, đặt ra nhiều giả thuyết, và tìm hiểu về nguyên nhân. Điều này giúp trẻ lắng nghe, và hiểu hơn về những hành vi sai trái của mình.

Phương pháp giảng dạy nào sẽ giúp trẻ trở nên vâng lời hơn?

Việc sử dụng đòn roi hoặc thường xuyên la mắng chỉ khiến trẻ ngày càng bướng bỉnh. Vì thế để có thể khiến con ngoan ngoãn hơn, các bậc phụ huynh có thể áp dụng các phương pháp sau:

1. Đừng nói “Không nên”, hãy nói “Nên”

Thông thường, các bậc cha mẹ chỉ “không nên” làm cái này, “không nên” làm cái kia, nhưng lại không đưa ra lý do. Trẻ không biết vì sao bản thân bị cấm đoán.

Việc liên tục nói “không nên” cũng khiến trẻ không biết phản ứng ra sao trước những tình huống được nói đến. Trẻ không biết cách xử lý, và dễ phạm sai lầm cũ hơn.

Do đó, cha mẹ hãy dạy con bằng cách hướng dẫn con “nên” làm gì. Thay vì nói con “không nên vứt đồ chơi lung tung”, hãy nói “con nên bỏ đồ chơi vào thùng đồ chơi nhé”.

Nếu con làm theo những gì bạn hướng dẫn thì đừng tiếc với con một lời khen. Lời khen từ cha mẹ giúp con cảm thấy vui vẻ, và có động lực làm việc đúng đắn hơn.

2. Kiên nhẫn quan sát và dẫn dắt trẻ

Trong quá trình dạy bảo trẻ, phụ huynh cần sự kiên nhẫn rất lớn. Cha mẹ không thể đòi hỏi trẻ làm tốt trong lần đầu tiên. Việc nóng giận, la hét và đánh mắng trẻ là hành vi sai lầm.

Cha mẹ cần dẫn dắt, gợi ý nếu trẻ không làm theo đúng yêu cầu.  Thay vì nói rằng “con phải nhặt đồ chơi ngay” thì hãy từ từ dẫn dắt trẻ “đồ chơi của con rớt trên sàn kìa, giờ mình phải làm gì đây?”.

Nếu lúc này trẻ vẫn chưa biết nên làm gì, cha mẹ có thể hướng dẫn trước cho trẻ. Cha mẹ hãy lấy đồ chơi bỏ vào thùng, vừa làm vừa yêu cầu trẻ học theo.

Nhờ đó, những lần sau sẽ biết cách sắp xếp đồ đạc của mình. Cha mẹ cần phải thực sự kiên nhẫn, không nên vội vã, hấp tấp. Nếu không trẻ sẽ cảm thấy ngột ngạt, dễ sinh ra những cảm xúc tiêu cực.

3. Hãy đặt ra những quy tắc và hình phạt cụ thể

Cha mẹ cần phải đặt ra quy tắc cụ thể đối với trẻ. Ví dụ: thời gian ăn uống, thời gian xem tivi, thời gian vui chơi, chơi xong phải tự bảo quản và cất giữ đồ chơi đúng vị trí,…

Đặc biệt khi đặt ra những quy định, cha mẹ cũng cần giải thích lợi ích và những hậu quả nếu trẻ vi phạm. Đi kèm với đó chính là những hình phạt mà trẻ cần phải chịu nếu làm sai quy tắc.

Ví dụ: nếu con chơi xong nhưng không biết dọn dẹp thì ngày hôm sau, con sẽ không được chơi nữa. Nếu con xem tivi quá giờ quy định thì sẽ cắt giảm thời gian xem của con vào ngày hôm sau.

Tuy nhiên, tùy vào tính cách của mỗi đứa trẻ mà cha mẹ cần phải lựa chọn hình thức răn đe phù hợp. Có thể hình thức phạt này sẽ phù hợp với đứa trẻ này nhưng không hiệu quả với đứa trẻ khác.

Đánh mắng, sử dụng những lời nói nặng nề, tiêu cực với con cái chưa bao giờ là hình thức giáo dục hoàn hảo. Hi vọng thông qua bài viết này các bậc phụ huynh có thể nhanh chóng thay đổi hành vi của mình để có thể giúp con hoàn thiện hơn.

Tham khảo thêm:

• Cha Mẹ Nên Làm Gì Để Giải Quyết Mâu Thuẫn Với Con Cái?
• Nguyên Nhân Xung Đột Tâm Lý Giữa Cha Mẹ Và Con Cái Tuổi Vị Thành Niên
• 7 Dấu Hiệu Cho Thấy Cha Mẹ Đang Tạo Áp Lực Lên Con Cái
• 8 Hành Vi Của Cha Mẹ Khiến Con Trẻ Bị Stress