Nỗi đau của người trầm cảm và những điều đáng sợ ngoài tưởng tượng
Nỗi đau của người trầm cảm là thứ rất đáng sợ mà những người ngoài cuộc rất khó để thấu hiểu. Ngay chính bản thân người trầm cảm cũng không thể hiểu được vì sao họ lại cảm thấy đau khổ, vì sao trái tim của họ lúc nào cũng như đang bị ai đó bóp nghẹt đến nỗi không thở được. Và điều họ cần không phải những lời khuyên, mà đôi khi chỉ là một người bên cạnh lắng nghe, là bờ vai để họ có thể dựa vào và khóc mà thôi.
Nỗi đau của người trầm cảm – liệu bạn có thể hiểu hết?
Một thống kê cho thấy rằng có đến 10-15% dân số từng trải qua một giai đoạn trầm cảm với biểu hiện chính là tụt giảm khí sắc, chán nản, tuyệt vọng, tiêu cực, giảm hứng thú với mọi thứ. Tuy nhiên không phải ai cũng nhận thức ra rằng bản thân mình đang rơi vào trầm cảm bởi sự rối nhiễu tâm trí đã đánh gục sự lý trí, thông thái thường ngày. Thứ duy nhất mà người trầm cảm nhận thấy chính là sự đau khổ đến mức muốn buông bỏ tất cả.
Nỗi đau của người trầm cảm là thứ nghe có vẻ gì đó mơ hồ, thiếu chân thực bởi chúng ta không thể cảm nhận được. Sự tuyệt vọng của người trầm cảm biểu hiện bên ngoài chỉ là một phần nhỏ trong sự đau khổ của họ bên trong nội tâm sâu thẳm – thứ mà không ai có thể nhìn thấy được. Hoặc cho dù đã nghe những gì mà họ chia sẻ, chúng ta cũng không thể nào hình dung hết được người trầm cảm đã trải qua cảm giác đau đớn như thế nào.
Để hiểu hơn về những nỗi đau mà người trầm cảm đang phải đối mặt, một số nghiên cứu đã đưa ra so sánh như sau:
- Trầm cảm nhẹ có thể gây ra trạng thái đau đớn giống cơn đau khi bị viêm khớp hông hay đầu gối.
- Trầm cảm có thể gây ra mức độ như cơn hen suyễn nặng, cơn đau khi bị viêm gan B, khó chịu nhức nhối như khi bị điếc hay đa xơ cứng.
- Trầm cảm nặng gây ra những cơn đau đớn như khi bị tổn thương não vĩnh viễn hay ung thư vú đã di căn.
Nghe thì có vẻ khá phi lý, bởi nhiều người nghĩ rằng “nỗi buồn” thì không thể nào tàn phá cơ thể và gây ra đau đớn như thế. Nhưng thực tế, khi tâm trạng thay đổi sẽ kéo theo sự rối loạn nội tiết tố, các cơ quan hoạt động kém hiệu quả, các tín hiệu không được truyền đi mạnh mẽ và khả năng xử lý tín hiệu đau của hệ thần kinh trung ương gặp sự cố khiến cho chúng ta cảm thấy đau đớn nhưng đôi khi cũng không biết nguyên nhân vì đâu.
Trầm cảm là một vấn đề về tâm thần, điều này không hề sai, nhưng song song với đó, người bệnh có thể cảm thấy nhưng cơn đau đớn nặng nề về thể xác. Thể xác và tinh thần luôn song hành cùng nhau, sự tổn thương về tinh thần có thể tác động trực tiếp đến thể chất khiến toàn bộ cơ thể giống như không còn một chút năng lượng nào.
Rất nhiều nghiên cứu đã chứng minh mối liên hệ giữa bệnh trầm cảm và bệnh tim mạch, bệnh đau đầu, các bệnh lý về dạ dày cùng hàng hoạt vấn đề thể chất khác. Chúng ta cảm thấy đau nhức ở đâu đó nhưng lại không thể tìm thấy nguyên nhân. Nỗi đau không nhìn thấy được giống như một sợi dây vô hình, càng cố vùng vẫy sợi dây càng siết chặt hơn, khiến chúng ta cảm thấy đau đớn đến mức không thể thở.
Bàn về nỗi đau của người trầm cảm, điều này không hề dễ dàng bởi bản thân chúng ta không thể nhìn được bằng mắt. Ngay cả khi được chính người đó kể nhưng nếu không có một trái tim chân thành, có đủ sự thấu hiểu, bạn cũng không thể nào mường tượng được họ đã phải chịu đựng điều gì. Đây cũng chính là lý do mà trầm cảm rất khó để tự khỏi, thậm chí có những bệnh nhân dù điều trị nhưng không có hiệu quả và nguy cơ tái diễn cao.
Nỗi đau của người trầm cảm cùng những hệ lụy không tưởng
Đôi khi chỉ bị đứt tay một đường nhỏ cũng đủ để chúng ta đau điếng người; không được công nhận năng lực cũng khiến chúng ta buồn bã kéo dài suốt bao ngày không dứt. Nỗi đau của người trầm cảm còn kéo dài và nghiêm trọng như vậy gấp hàng nghìn lần nhưng chỉ có một mình bản thân họ nhìn thấy, cảm nhận được. Vậy điều này đã gây ra những hệ lụy như thế nào?
Trầm cảm làm sa sút về thể chất
Nỗi đau của người trầm cảm được hình thành từ những cơn đau đầu như “búa bổ”, những cơn co thắt cơ tim, nhưng cơn đau quặn bụng, cảm thấy toàn thân đau nhức như bị rút hết sinh khí. Nguyên nhân chính là do sự rối loạn hormone, các cơ quan trong cơ thể không thể vận hành hiệu quả kéo theo sức khỏe đi xuống nhanh chóng. Bên cạnh đó tình trạng mất ngủ, rối loạn giấc ngủ cũng làm tăng các vấn đề về giấc ngủ.
Tuy nhiên nếu những người này đi khám bệnh về tim, về dạ dày lại không thể xác định vì sao các cơ quan này lại hoạt động rối loạn nên dù dùng thuốc cũng không thể cải thiện. Cơn đau nhức âm ỉ, trạng thái mơ hồ thiếu tập trung càng khiến tinh thần người bệnh trở nên sa sút, tiêu cực và chán nản hơn.
Thực tế thì việc dùng thuốc trong điều trị trầm cảm tưởng chừng là có hiệu quả nhưng lại mang đến nhiều hệ lụy tiêu cực không kém. Thuốc làm cân bằng nồng độ hóa chất trong não bộ nhưng lại gây rối loạn tiêu hóa, ăn uống không ngon, choáng váng, mơ hồ thậm chí làm mất cảm xúc của người bệnh khi dùng trong thời gian dài. Dùng thuốc không phù hợp không làm thuyên giảm nỗi đau của người trầm cảm mà còn diễn biến theo chiều hướng xấu.
Xa rời các mối quan hệ
Tất nhiên chi dù hiện nay, sau hàng loạt sự kiện về những ngôi sao nổi tiếng, những em học sinh tự tử vì trầm cảm, thế giới đã biết nhiều hơn đến sự tồn tại của căn bệnh đáng sợ này. Thế nhưng không phải ai cũng hiểu hết về nó, nhiều người vẫn chỉ cho rằng nó là trạng thái “buồn”, hay thậm chí có những người còn nói rằng “buồn nào mà chẳng qua, có gì mà phải làm quá như vậy?”.
Nỗi đau của người trầm cảm khi không ai hiểu được mình giống như một tấm màng ngăn cách cô lập họ với thế giới. Tất nhiên vẫn sẽ có những người quan tâm, dành lời khuyên, lời động viên với người trầm cảm nhưng nếu không đúng cách thì sẽ phản lại tác dụng. Chẳng hạn “cố gắng lên”; ” vui lên” đây hoàn toàn là những lời vô nghĩa với người trầm cảm nhưng lại luôn được nói nhiều nhất.
Mặt khác, nỗi đau của người trầm cảm còn nằm trong vấn đề bị người khác hiểu nhầm. Nhiều người khi nói rằng mình bị trầm cảm lại bị người khác cười nhạo, cho rằng họ đang làm quá vấn đề, cho rằng đó là do họ quá nhạy cảm hoặc thậm chí là đang giả vờ. Bởi thế có nhiều bệnh nhân, dù đã từng thực sự lên tiếng cầu cứu nhưng lại không có ai hiểu nên mới dẫn đến các hành vi tiêu cực quá mức chính là tự tử.
Bất cứ ai cũng có nhu cầu được lắng nghe, được chia sẻ, muốn có một người tri kỷ có thể chia sẻ và thấu hiểu mọi thứ nhưng với người trầm cảm, điều này trở nên khó khăn hơn rất nhiều. Cảm xúc là một trong những nguồn nuôi sống trái tim, tâm hồn mỗi con người, khi những thứ này bị đứt đoạn cũng giống như chúng ta chỉ còn một nửa sự sống.
Nỗi đau của người trầm cảm khiến họ tự hủy hoại bản thân
Nỗi đau của người trầm cảm hoàn toàn có thể xuất phát từ việc họ tự ngược đãi chính bản thân mình, cả về mặt tinh thần lẫn thể xác. Thực tế họ hành hạ bản thân mình để nỗi đau thể xác lấn át đi nỗi đau tinh thần nhưng rõ ràng, hành động này chỉ làm cơ thể thêm nhiều tổn thương chứ không làm vơi bớt trạng thái đau đớn nào như họ vốn tưởng.
Có rất nhiều bệnh nhân trầm cảm mắc hội chứng tự ngược đãi bản thân – self harm. Họ rạch tay, đập đầu vào tường, bứt tóc cùng hàng loạt các hành vi nguy hiểm khác nhằm khiến cho bản thân thật đau đớn. Cơn đau càng nghiêm trọng thì trong một phút chốc nào đó, họ chợt quên đi nỗi buồn phiền, tuyệt vọng của chính mình. Dần dần các hành vi của họ nặng nề hơn và có thể gây nguy hiểm cho tính mạng.
Thực tế nỗi đau của người trầm cảm hình thành từ sâu thẳm bên trong trái tim cô đơn, trống trải với chằng chịt những vết thương chưa lành. Không cơn đau nào về mặt thể chất có thể chữa lành những vụn vỡ sâu thẳm trong tâm hồn nên rõ ràng những hành vi này chỉ khiến bản thân họ thêm đau đớn mà thôi.
Mặt khác, về mặt tâm hồn, người trầm cảm cũng luôn tìm cách hủy hoại bản thân mình. Họ cảm thấy mình là người bất hạnh nhất thế gian, cảm thấy bản thân không có giá trị và không ai cần mình. Họ luôn từ chối để người khác tiếp cận, không cho ai có cơ hội chữa lành những tổn thương và tất nhiên, khi vết thương thành sẹo thì sẽ rất khó chữa. Cơn đau cứ nhói lên từng ngày làm bản thân người trầm cảm rơi vào kiệt quệ.
Trầm cảm khiến cuộc sống thay đổi hoàn toàn
Có những người đang ở đỉnh cao danh vọng sau trầm cảm bỗng chốc từ bỏ tất cả chỉ để trở lại làm một người bình thường không ai biết tới; có những người từ một người vui vẻ, hồn nhiên bị trầm cảm trở nên tiêu cực, luôn sợ hãi, cáu kỉnh; có những người tràn đầy tự tin, luôn sẵn sàng đối diện với mọi thử thách, sau trầm cảm lại trở thành một người tự ti, nhút nhát, trốn tránh xã hội.
Cuộc sống của người trầm cảm trở nên đảo ngược hoàn toàn theo hướng tiêu cực khiến chính bản thân họ cũng không thể lường được. Nỗi đau của người trầm cảm khiến bản thân họ không còn tha thiết gì với cuộc sống thực tại, ngay cả những thứ mà họ tưởng chừng vô cùng quý giá cũng chẳng còn gì tha thiết. Tiền bạc, danh vọng không còn ý nghĩa gì khi mà bản thân họ chỉ đang cố gắng “tồn tại” cho qua ngày.
Trầm cảm khiến người bệnh muốn chấm dứt cuộc đời
Nỗi đau của người trầm cảm nghiêm trọng đến như thế nào mà khiến bản thân họ lại muốn đặt dấu chấm hết cho cuộc sống của mình? Rất nhiều bệnh nhân trầm cảm sau một thời gian dài “kêu cứu” nhưng không nhận được sự hồi đáp đã chọn cách tự kết thúc cuộc đời của mình một cách tiêu cực nhất không ai ngờ tới. Và một điều đáng buồn thay, tình trạng này đang ngày có xu hướng gia tăng.
Có rất nhiều nguyên nhân khiến những người trầm cảm thường đi đến quyết định tiêu cực này, mặc dù họ có thể hành động đột ngột nhưng những dự tính về việc tự tử vốn đã được “nung nấu” từ trong tâm trí họ từ rất lâu. Một lời trách cứ, một lời chê bai, sự thờ ơ từ những người xung quanh; cảm giác cô đơn; cảm giác không có giá trị khiến nỗi đau của người trầm cảm tăng lên từng ngày và khi đã chạm đến ngưỡng giới hạn, họ sẽ chọn cách tự giải thoát cho chính mình.
Không ít những người nổi tiếng dù đứng đỉnh cao của danh vọng, xung quanh luôn có người ủng hộ, tài chính không thiếu nhưng khi họ đang ở thời điểm sáng nhất lại chọn cách tự tử. Bản thân chính những người này đã điều trị trầm cảm nhưng vẫn không giải quyết được những nút thắt trong lòng khiến cho tâm trí càng thêm rối bời nên mới đưa ra quyết định này.
Xoa dịu nỗi đau của người trầm cảm
Vượt qua nỗi đau của người trầm cảm chắc chắn là việc không hề dễ dàng với cả chính bản thân họ và những người xung quanh. Trầm cảm không phải là một cảm xúc buồn bình thường nên chắc chắn không thể tự hết hay tự vơi bớt theo thời gian mà chắc chắn cần phải điều trị. Tuy nhiên điều trị trầm cảm cũng cần phải đúng cách, đúng đối tượng, đúng lộ trình thì mới có thể mang lại hiệu quả lâu dài, tránh nguy cơ tái phát.
Vậy làm thế nào để xoa dịu nỗi đau của người trầm cảm?
Lắng nghe họ
Một số tài liệu đã cho rằng, việc nói chuyện với người trầm cảm đôi khi có thể khiến tình trạng của họ nghiêm trọng hơn. Điều này sẽ xảy ra nếu người cùng nói chuyện không khéo léo, sử dụng các câu từ không phù hợp, tưởng rằng mang tính cổ động nhưng thực tế lại khiến bản thân người trầm cảm thấy rằng những nỗ lực của họ không được chấp nhận. Chẳng hạn như “cố gắng lên”; ” có gì đâu mà buồn” hay ” vui lên đi”.
Thực tế đôi khi không cần phải khuyên nhủ hay tỏ ra đồng cảm nếu bạn cảm thấy bản thân mình không thể hiểu được nỗi đau của người trầm cảm. Đôi khi bạn chỉ cần ngồi bên cạnh lắng nghe, một cái nắm tay động viên cũng đủ giúp họ cảm thấy ổn hơn. Hoặc bạn nên nói những câu như “bạn đã làm tốt rồi”; ” có tôi đang ở bên cạnh bạn”, chỉ vậy thôi cũng đủ để người bệnh cảm thấy được an ủi, cảm thấy bản thân có giá trị.
Bạn cần phải thật sự kiên trì trên hành trình xoa dịu, chữa lành cho những những nỗi đau của người trầm cảm. Sự tiêu cực của người trầm cảm có thể khiến cho bạn cảm thấy nhụt chí, chán nản, thậm chí tiêu cực theo. Tuy nhiên bạn cần dùng năng lượng tích cực của mình để đàn áp những cảm xúc xấu xí ở người trầm cảm. Chính sự ấm áp, thấu hiểu, yêu thương của những người xung quanh đã kết nối lại người trầm cảm với sợi dây của sự sống.
Điều trị đúng cách
Với trầm cảm hiện nay đang có hai hướng điều trị chính là dùng thuốc và trị liệu tâm lý. Thực tế còn rất nhiều tranh cãi trong việc điều trị trầm cảm và không thể khẳng định được phương pháp nào sẽ hiệu quả hơn, tuy nhiên người bệnh nếu tuân thủ các biện pháp điều trị theo đúng hướng dẫn từ bác sĩ chắc chắn sẽ đem lại nhiều tiên lượng tích cực.
Với các loại thuốc, người bệnh trầm cảm có thể phải điều trị duy trì trong khoảng 6 tháng để cân bằng hoàn toàn các chất dẫn truyền thần kinh. Người bệnh cần đảm bảo uống đúng liều lượng, đúng cách, đúng loại, đúng thời điểm. Tự ý tăng/ giảm hay lạm dụng thuốc quá mức đều có thể khiến kết quả điều trị đi sai hướng.
Tuy nhiên để thực sự xoa dịu nỗi đau của người trầm cảm thì trị liệu tâm lý mới là biện pháp được hướng đến chủ yếu. Mục tiêu chính của trị liệu tâm lý là để chính người bệnh nhìn nhận được vấn đề của bản thân, chân thật với chính mình, thoát ra khỏi bóng đen tâm lý để hướng về phía trước. Chỉ khi người bệnh chịu từ bỏ những chấp niệm đang chôn sâu trong tâm trí thì khi đó việc điều trị mới có kết quả.
Tất nhiên vẫn còn rất nhiều tranh cãi trong hiệu quả của trị liệu tâm lý với trầm cảm, tuy nhiên rõ ràng không thể phủ nhận có rất nhiều người đã được xoa dịu những nỗi đau nhờ liệu pháp này. Điểm mấu chốt chính là bản thân người bệnh cần phải thành thật với mình, thành thật với nhà trị liệu, đón nhận những thông điệp tích cực đến với bản thân mỗi ngày.
Phục hồi thể chất và tinh thần
Để xoa dịu được những nỗi đau của người trầm cảm, để thực sự trở về cuộc sống tích cực, hạnh phúc chắc chắn không phải ngày một ngày hai mà là một quá trình rất dài. Có những người chỉ trong 3- 6 tháng đã có những thay đổi tích cực trong suy nghĩ nhưng cũng có người phải mất đến cả năm. Thậm chí có những người đã khỏi nhưng vẫn tái lại trầm cảm bởi không duy trì được lối sống khoa học, lành mạnh.
Muốn vết thương không để lại sẹo thì cần phải kiên trì bôi thuốc, che chắn, ăn uống phù hợp. Cho dù vết thương có thành sẹo ta vẫn có thể biến nó trở nên xinh đẹp và độc đáo bằng những hình xăm. Rõ ràng chỉ khi nhìn nhận vấn đề theo một hướng khác thì không gì là không thể giải quyết, quan trọng là chúng ra có thật sự quyết tâm hay không.
Muốn xoa dịu vượt qua trầm cảm thì người bệnh nhất định cần có sự thay đổi hoàn toàn để có một lối sống khoa học, lành mạnh, hợp lý. Cụ thể
- Đảm bảo ngủ đủ 7- 8 tiếng mỗi ngày, không nên thức quá khuya
- Tạo thói quen tập thể dục hằng ngày, đặc biệt nên tham khảo các bộ môn như thiền, yoga bởi được rất nhiều chuyên gia đánh giá cao
- Bổ sung dinh dưỡng hợp lý với các nhóm thực phẩm lành mạnh như rau củ, trái cây, các loại hạt, sữa, nước ép để thay thế cho các thức ăn nhanh, đồ ăn nhiều dầu mỡ, bia rượu
- Học thói quen chia sẻ hoặc viết nhật ký hằng ngày. Việc viết lại suy nghĩ của bản thân sẽ giúp người bệnh có thể nhìn nhận lại sự thay đổi của mình qua từng ngày và yêu thương bản thân hơn
- Làm những điều mà bạn cảm thấy hứng thú hoặc chưa từng làm bao giờ, chẳng hạn đi học nhảy, trò chuyện với một ai đó, tự nấu cho mình một ngón thật ngon
- Nụ cười của những người khác có thể là liều thuốc chữa lành cho nỗi đau của người trầm cảm. Do đó người trầm cảm có thể tham gia các hoạt động thiện nguyện, giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn hơn. Mặt khác khi nhận được lời cảm ơn, người trầm cảm cũng cảm thấy bản thân là người có ích, có giá trị và muốn sống hơn
- Dành thời gian nghỉ ngơi nhiều hơn, tránh xa căng thẳng hay những cuộc tranh luận khiến bản thân cảm thấy mệt mỏi
- Nghĩ về gia đình và những người yêu thương bạn hằng ngày để làm động lực vượt qua và tiến về phía trước
Nỗi đau của người trầm cảm là một điều khó có thể nói hết thành lời bởi chỉ có bản thân người đó thấu hiểu. Tuy nhiên chính sự đồng hành và thấu hiểu từ những người xung quanh sẽ là liều thuốc chữa lành cho trái tim tổn thương của người trầm cảm. Nếu xung quanh bạn đang có một ai đó bị trầm cảm, hãy luôn ở bên và nói rằng “bạn đã làm tốt rồi”, đó có thể trở thành một nguồn động lực lớn để họ vượt qua khó khăn này.
Có thể bạn quan tâm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!