Stress ở người già: Nguyên nhân và cách điều trị an toàn

Trí nhớ suy giảm, mất ngủ, khó tính, dễ cáu gắt đều là những biểu hiện do stress của người già. So với những người trẻ, việc điều trị stress ở người già thường gặp nhiều khó khăn hơn rất nhiều. Bạn cần phải dùng tình yêu thương chân thành và dành nhiều thời gian quan tâm họ hơn để xoa dịu tâm trí ở người bệnh.

Stress ở người già do nguyên nhân nào?

Bất cứ lứa tuổi nào, giới tính nào cũng có nhiều nỗi lo toan suy nghĩ và khi không giải quyết được sẽ rất dễ bị stress. Người cao tuổi cũng là đối tượng rất dễ bị stress, tuy nhiên thường rất ít khi được phát hiện. Bởi tình trạng khó tính, hay quên, buồn phiền ở nhóm người lớn tuổi thường được coi là trạng thái tự nhiên bình thường nên rất ít được quan tâm. Tuy nhiên stress ở người già nếu không được giải quyết sớm cũng có thể tồn tại nhiều nguy hiểm không kém.

Những nguyên nhân chính gây stress ở người lớn tuổi bao gồm

• Lão hóa thần kinh là nguyên nhân chính gây stress ở người già. Càng lớn tuổi, quá trình lão hóa càng diễn ra mạnh mẽ hơn, biểu hiện rõ nhất là qua làn da và bộ não. Theo đó lão hóa thần kinh khiến người lớn tuổi có xu hướng trí nhớ kém, khả năng diễn đạt thành lời cũng dần giảm sút khiến họ có xu hướng lo âu căng thẳng nhiều hơn.
• Cảm giác cô đơn cũng là lý do khiến người già rất dễ bị stress. Thường ở những người này có xu hướng hạn chế trong giao tiếp, ở nhà nhiều khiến họ không thể giao lưa và chia sẻ với ai. Nhất là những người ở một mình hay những người sống cùng con cháu nhưng không nhận được sự quan tâm. Tuy nhiên tỷ lệ này có phần thấp hơn ở những người già sống ở vùng nông thôn bởi họ thường ở gần gũi nhau hoặc giao tiếp với hàng xóm xung quanh.
• Thiếu sự quan tâm của người thân. Cuộc sống bận rộn và không cùng thế hệ khiến con cháu dần xa cách với những người già hoặc quan tâm hời hợt cho đủ trách nhiệm. Tất nhiên có những người vẫn tìm kiếm được sự đồng cảm từ những người bạn già xung quanh nhưng khi không nhận được sự yêu thương từ con cháu khiến họ có cảm giác buồn và suy nghĩ nhiều hơn.
• Cảm giác hụt hẫng, bất lực. Khả năng hạn chế làm việc, thu nhập kém hoặc không có thu nhập khiến họ cảm thấy bản thân vô dụng, phải sống dựa vào người khác hoặc cần phải có con cháu chăm sóc các sinh hoạt thường ngày. Điều này gây ra nhiều áp lực trong tâm lý của người già, khiến họ có xu hướng nghĩ đến việc ròi xa cuộc sống nhiều hơn.
• Các vấn đề về sức khỏe. Càng lớn tuổi người già càng gặp nhiều vấn đề về sức khỏe, có thể là đau nhức xương khớp, huyết áp cao, đau đồng chóng mặt.. Điều này khiến ho có thể phải lệ thuộc vào thuốc hoặc cần sống khuôn khổ hơn để tránh những ảnh hưởng xấu hơn mà họ cảm thấy bí bách. Ngoài ra những cơn đau nhức cơ thể khiến họ cũng cảm thấy mệt mỏi khó chịu, thường xuyên phải ngồi một chỗ và không thể đi lại nhiều để giải tỏa sự khó chịu.
• Mất ngủ, ngủ ít cũng ảnh hưởng rất nhiều đến tâm trạng và sức khỏe của người cao tuổi. Có thể thấy rõ càng lớn tuổi người ta càng có xu hướng ngủ ít hơn, dễ bị thức giấc, thường xuyên thức dậy vào nửa đêm và rất khó để ngủ trở lại. Nguyên nhân có thể liên quan đến sự thay đổi sinh lý, thiếu vận động, nhạy cảm với tiếng động, do bệnh lý.. Khi ngủ không đủ giấc bộ não sẽ thiếu năng lượng hoạt động và chậm chạp hơn nên dễ sinh ra cáu gắt khó chịu.

Stress ở người già có nguy hiểm không?

Người già cũng là đối tượng rất nhạy cảm, họ thường mang tâm lý áp lực cho rằng mình là gánh nặng, bản thân vô dụng nên đôi khi một tác động nhỏ từ lời nói cũng những người xung quanh cũng là họ có thể suy nghĩ và bị stress. Họ cảm thấy tự tin, dễ cáu gắt, không muốn nói chuyện với ai, luôn trong trạng thái buồn bã tức giận.

Đồng thời stress ở người già còn là một bệnh lý rất khó rất khó phát hiện và điều trị, hoặc  dù được phát hiện cũng rất ít người chịu đi điều trị. Thống kê hiện nay có đến người già gặp các vấn đề về rối loạn cảm xúc. Đặc biệt tỷ lệ bệnh nhân lớn tuổi mắc chứng trầm cảm kết hợp với rối loạn lo âu lên tới 40%, đây là một con số cực kỳ cao và không thể xem thường.

Khi bị stress kéo dài rất dễ dẫn đến trầm cảm, người bệnh cũng có xu hướng nghĩ đến các chết nhiều hơn và khiến tâm trạng này càng tụt dốc trầm trọng. Kèm theo đó tình trạng mất ngủ kéo dài, không chịu ăn uống cũng khiến sức khỏe suy yếu và giảm tuổi thọ đáng kể. Do đó cần nhanh chóng tiến hành điều trị khi thấy người già có các dấu hiệu stress.

Hướng điều trị stress ở người già

Như đã nói, không phải người nào mắc bệnh cũng chấp nhận việc điều trị với bác sĩ, có thể là do sợ hãi hoặc tâm lý lo lắng tốn kém của con cháu. Thực tế với stress ở người già việc điều trị bằng thuốc là không thật sự quá cần thiết, quan trọng là giải tỏa được tâm lý, giúp họ cảm nhận được tình yêu thương nhiều hơn để xoa dịu tâm lý cô đơn và tổn thương đó.

Khi phát hiện cha mẹ hay ông bà có dấu hiệu stress, bạn có thể tham khảo áp dụng những biện pháp sau

Dành thời gian trò chuyện với người bệnh

Sự cô đơn luôn là lý do khiến họ cảm thấy trống rỗng và lạc lõng, vì vậy cần nhanh chóng xua tan cảm giác này. Bạn hãy dành thời gian để nói chuyện và tâm sự với họ nhiều hơn để họ có cảm giác được bầu bạn. Hoặc nếu không có nhiều thời gian để nói chuyện, có thể hướng dẫn họ cách sử dụng điện thoại, internet để có thể kết nối tâm sự với người thân hay những người bạn già khác.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc nghe được giọng nói của người khác và được trò chuyện có thể giúp làm giảm stress hiệu quả. Mặc dù việc “xâm nhập” vào đời sống tinh thần của những người già trong thời gian đầu có thể gặp khó khăn bởi họ từ chối nhận sự giúp đỡ hoặc không muốn gặp gỡ ai nhưng chính sự chân thành trong hành động và cảm xúc có thể làm tan chảy bất cứ trái tim băng giá nào.

Hãy kéo họ vào những cuộc vui của gia đình, có thể hướng tới trò chuyện những chuyện đã làm ông/ bà tự hào khi còn trẻ để có thời gian hiểu hơn về họ. Khoảng cách tuổi tác đôi khi cũng tạo ra rất nhiều câu chuyện thú vị để những người già thể hiện được khả năng của bản thân. Chẳng hạn bạn tham khảo ông trong việc tán tỉnh, chắc chắn sẽ nhận được những lời khuyên vô cùng hữu ích cho mà xem.

Đừng khiến họ cảm thấy vô dụng

Người già thường rất thích việc giúp đỡ ai đó và được công nhận, tuy nhiên lại thường bị từ chối. Mặc dù đó là ý tốt của con cháu do sợ họ bị thương tuy nhiên điều này lại khiến họ cảm thấy bản thân vô dụng. Vì vậy hãy nhận sự giúp đỡ của họ hoặc nhờ họ giúp đỡ những công việc phù hợp với sức khỏe. Khi được làm việc sẽ giúp tinh thần của người già vui vẻ lạc quan hơn, hông còn thời gian nghĩ đến những muộn phiền khác.

Chẳng hạn bạn có thể nhờ họ chăm sóc những cái cây trong vườn, chăm sóc những chú chó nhỏ, hay nếu đủ sức khỏe đừng ngại ngần rủ họ tập thể dục cùng bạn. Các hoạt động thể lực phù hợp không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn giúp ích rất nhiều trong việc cải thiện tâm trạng u buồn lo lắng.

Với những người già là đàn ông, bạn có thể rủ họ chỉ chơi cờ chẳng hạn. Còn với những người bà, bạn có thể nhờ bà hướng dẫn cách đi chợ, cách nấu món này món kia làm sao cho ngon. Điều này vừa tạo ra những mối liên hệ thân thiết vừa khiến họ cảm thấy bản thân mình có ích để vui vẻ lạc quan hơn.

Khuyến khích họ ra ngoài nhiều hơn

Người già thường ngại ra ngoài, lười đi chơi xa nên tâm trạng thường khá bức bối bởi suốt ngày chỉ quanh quẩn với 4 bức tường, nhất là các gia đình ở thành phố. Vì vậy bạn cần khuyến khích động viên họ ra ngoài giao lưu kết bạn nhiều hơn để tâm trạng được thư giãn thoải mái.

Ví dụ có thể đăng ký cho ông bà tham gia các câu lạc bộ người lớn tuổi để họ có thể giao lưu kết bạn nhiều hơn. Thực tế ở người già, việc gặp gỡ những người cùng lứa tuổi, cùng hoàn cảnh vẫn dễ để họ chia sẻ tâm sự hơn là với còn cháu.

Nếu bạn đang ở thành phố thì bạn có thể đưa ông bà về quê nghỉ ngơi vài ngày. Về những vùng quê, gặp gỡ người thân, hít thở không khí thiên nhiên trong lành luôn khiến tâm trạng người già được thư giãn thoải mái hơn rất nhiều.

Tập thể dục hằng ngày

Một biện pháp giúp giảm stress ở người già mà bạn không nên bỏ qua chính là tập thể dục. Với bất cứ lứa tuổi nào việc tập thể dục cũng luôn vô cùng cần thiết để tăng về cả thể lực lẫn tinh thần. Với người già, thiền hay dưỡng sinh sẽ là những bộ môn phù hợp với sức khỏe và thể trạng nhất.

Hiện nay hầu hết ở cả thành phố và các vùng quê cũng có rất nhiều lớp học dưỡng sinh cho người già mà bạn có thể đăng ký cho ông bà. Đồng thời tham gia các lớp thể dục phù hợp còn giúp người già có cơ hội được kết bạn và gặp gỡ nhiều hơn.

Tập thể dục, yoga hay thiền định còn giúp máu huyết lưu thông ổn định và mang lại giấc ngủ sâu hơn cho những người lớn tuổi.

Cố gắng duy trì giấc ngủ tốt hơn

Có giấc ngủ đủ sẽ giúp người già cảm thấy khỏe khoắn và minh mẫn hơn. Để giải quyết tình trạng này, bên cạnh việc lựa chọn thiền hay yoga, bạn còn có thể sử dụng các biện pháp như châm cứu hay bấm huyệt để giúp máu huyết lưu thông ổn định, nhờ đó giúp người bệnh ngủ ngon hơn không không hề gây hại cho sức khỏe.

Bên cạnh đó với những người thường xuyên gặp phải tình trạng đau nhức xương khớp, chân tay bồn chồn không ngủ được bạn có thể lựa chọn việc xoa bóp bằng dầu nóng hằng ngày. Dầu nóng vừa giúp các cơ thư giãn, giữ ấm cơ thể để họ cảm thấy dễ chịu hơn. Thông qua việc xoa bóp bạn cũng có thể gắn kết thêm tình cảm với ông bà hay cha mẹ.

Chú ý đến sức khỏe toàn diện thông qua chế độ ăn uống và sinh hoạt

Bên cạnh chăm lo về sức khỏe tinh thần thi sức khỏe thể chất cũng là điều cần được quan tâm nhiều hơn. Nếu sống cùng những người già bạn nên thay đổi một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, bổ sung nhiều canxi và các dưỡng chất cần thiết để bảo đảm sức khỏe toàn diện. Tránh xa những thực phẩm tinh tế, chức ăn khó tiêu hóa, các loại bia rượu và chất kích thích để bảo vệ cơ thể tốt hơn.

Hãy thường xuyên đưa người già đi kiểm tra sức khỏe định kỳ để có thể sớm phát hiện các vấn đề bất thường khác. Thực chất các biện pháp trên đây chỉ giúp làm chữa lành những vấn đề gây stress ở người già phần nào. Với những tình trạng trầm trọng hơn vẫn cần sự hỗ trợ của các bác sĩ có chuyên môn để ngăn ngừa những nguy hiểm khác có thể xảy ra.

Stress ở người già đang có xu hướng mắc bệnh ngày càng cao và bạn tuyệt đối không nên coi thường bệnh lý này. Hãy dùng tình yêu thương chân thành hơn để xoa dịu trái tim cô đơn của người già, cùng họ trải qua những ngày tháng cuối cùng vui vẻ hạnh phúc nhất. Hy vọng những chia sẻ trên đây đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích.