Cách nhận biết trẻ tự kỷ qua tiếng khóc & Hướng xử lý cần biết

Trẻ tự kỷ thường hay la khóc nhiều vì bé không thể nói, nghèo nàn về mặt cảm xúc nên chỉ có thể khóc lên để biểu đạt ý muốn hay tạo sự chú ý. Các nghiên cứu đã cho rằng phụ huynh hoàn toàn có thể nhận biết trẻ tự kỷ qua tiếng khóc. Điều này sẽ giúp ích cho rất nhiều bậc cha mẹ có thể phát hiện sớm các vấn đề của con và nhanh chóng đưa con đi điều trị kịp thời, tránh các hệ lụy xấu sau này.

Cách nhận biết trẻ tự kỷ qua tiếng khóc

Các thống kê trong những năm gần đây đều cho thấy mặc dù được truyền thông đưa ra nhiều cảnh báo nhưng tỷ lệ số trẻ mắc hội chứng tự kỷ vẫn không ngừng tăng. Các nguyên nhân được cho rằng có liên quan chứng tự kỷ như di truyền, các vấn đề ở môi trường và hóa chất. Trẻ tự kỷ thường có khả năng nhận thức khá thấp, khiếm khuyết về nhiều mặt và thường gặp rất nhiều khó khăn trong cuộc sống sinh hoạt hằng ngày.

Theo các bác sĩ, thời điểm để điều trị tự kỷ tốt nhất là trong 3 năm đầu đời. Dù vậy nhưng để nhận biết các dấu hiệu bệnh cũng không hề dễ dàng. Thường khi bước sang tuổi thứ 2, thứ 3 các triệu chứng mới bộc lộ rõ ràng hơn. Tuy nhiên các nhà nghiên cứu đã đưa ra giải thuyết về việc các dấu hiệu tự kỷ đã xuất hiện ngay từ thời điểm vào tháng tuổi, cụ thể là phụ huynh hoàn toàn có thể nhận biết trẻ tự kỷ qua tiếng khóc của con.

Thông thường việc trẻ sơ sinh hay thậm chí là nhóm trẻ 2, 3 khóc là điều không quá xa lạ. Trẻ sơ sinh có thể khóc do muốn biểu đạt điều gì đó nhưng không nói được, trẻ lớn hơn có thể khóc vì giật mình, do cha mẹ la rầy điều gì đó, vì đòi gì đó mà cha mẹ không đáp ứng. Vì vậy mà phụ huynh thường chỉ gắng dỗ dành cho thay vì phát hiện những điểm bất thường trong tiếng khóc.

Để chứng thực giải thuyết này, các nhà khoa học đã tiến hành thử nghiệm trên 39 trẻ trong nhóm từ dưới 6 tháng tuổi thông qua việc thu âm tiếng khóc của chúng. Trong đó có khoảng 21 trẻ đang có nguy cơ tự kỷ yếu tố di truyền vì anh chị em đều mắc hội chứng này; 18 trẻ còn lại hoàn toàn khỏe mạnh, tiền sử gia đình cũng không có bất cứ ai bị tự kỷ.

Theo ghi nhận báo cáo thì tiếng khóc của những trẻ có yếu tố nguy cơ thường có âm độ cao hơn mức độ bình thường, vượt hẳn những nhóm trẻ còn lại. Tiếng tục ghi nhận các tiếng khóc của trẻ cho tới năm 3 tuổi thì trong trẻ có yếu tố nguy cơ có đến 3 bé bị tử kỷ, đặc biệt đây cũng là 3 bé có tiếng khóc với cường độ cao nhất. Các nhà nghiên cứu cũng cho rằng tiếng khóc của những trẻ này thường có yếu tố căng thẳng, chát chúa hơn bình thường nếu so với các âm thanh bình thường xung quanh.

Một nghiên cứu khác từ 2010 cũng cho rằng những trẻ 1 tháng tuổi khóc quá nhiều, khóc to có thể là dấu hiệu tiềm ẩn của rối loạn tăng động giảm chú ý – một hội chứng mà trẻ tự kỷ cũng thường hay mắc phải. Đây cũng là một hội chứng khá nguy hiểm mà phụ huynh cần nhận biết sớm.

Mặc dù vậy rất khó để có thể nhận biết cao độ trong tiếng khóc của trẻ mà cần phải có những thiết bị chuyên dụng riêng. Các nhà nghiên cứu vẫn đang tiến hành nghiên cứu thêm để đưa ra các kết luận chính xác về giả thuyết này cũng như đưa ra các công cụ phù hợp để việc nhận biết trẻ tự kỷ qua tiếng khóc được thực hiện dễ dàng hơn, gia đình có thể tự kiểm tra tại nhà.

Mặt khác, ở nhóm trẻ lớn hơn bé cũng thường rất hay khóc, kèm theo la hét vì bé không biết cách dùng ngôn ngữ, không có đủ lời nói để thể hiện mong muốn của mình. Vì thế thay vì gọi cha mẹ như bình thường, trẻ tự kỷ hay la hét và khóc liên tục khiến chính phụ huynh cũng không biết do nguyên nhân gì, xử lý thế nào khiến con cứ khóc không ngừng.

Nói chung để phát hiện sớm tự kỷ còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, để nhận biết trẻ tự kỷ qua tiếng khóc cần có những thiết bị chuyên dụng riêng. Phụ huynh cần phải theo dõi sự phát triển của con một cách toàn diện nhất, nếu chỉ qua tiếng khóc thôi thì rất khó để có thể thực sự phát hiện bệnh. Tốt nhất ngay khi thấy con có các dấu hiệu bất thường nghi ngờ liên quan đến tự kỷ hay bất cứ bệnh lý nào khác, gia đình cần nhanh chóng đưa con đến cơ sở y tế gần nhất để tiến hành khám chữa bệnh kịp thời.

Làm gì khi trẻ tự kỷ khóc?

Trẻ tự kỷ khóc có thể do bé muốn biểu đạt một ý muốn nào đó, con bị căng thẳng lo lắng hay chỉ là muốn thu hút sự chú ý từ cha mẹ. Tuy nhiên rất khó phán đoán vì đôi khi bé tự khóc mà không do nguyên nhân nào. Kèm theo đó trẻ có thể khóc kèm theo các trạng thái la hét kích động, đôi khi còn kèm theo tự làm đau bản thân bằng các đập đầu vào tường hay đập tay lên đầu nên phụ huynh cần cực kỳ chú ý kiểm soát cơn khóc sớm.

Tốt nhất khi trẻ tự kỷ khóc phụ huynh nên thực hiện một số biện pháp sau đây

• Đưa con đến nơi yên tĩnh: khi trẻ khóc sẽ rất khó để hiểu bố mẹ muốn nói gì, đông thời bé lại rất nhạy cảm với âm thanh, ánh sáng nên có thẻ càng khóc dữ hơn. Vì vậy mẹ hãy đưa bé đến phòng của bé hay một nơi yên tĩnh, không có tiếng ồn để bé bình tĩnh lại.
• Nói những cụm từ ngắn: phụ huynh cần thực sự phải bình tĩnh, tránh la hét hay quát mắng bé vì bé thực sự không hiểu được cha mẹ muốn nói gì hay đang tức giận. Vì vậy thay vì la hét tức giận, phụ huynh cần nói những câu ngắn, nói to, rõ ràng để con hiểu được, ví dụ “An không khóc” hay “con ngồi xuống” thay vì việc cố gắng nói dỗ dành “ngoan đi không khóc nữa mẹ thương”. Bé cũng cần có thời gian để tiếp nhận và xử lý thông tin từ mẹ nên sẽ chưa ngừng khóc ngay.
• Hướng bé đến sự chú ý khác: trong trường hợp bé khóc quá dữ dội, phụ huynh có thể hướng bé đến sự chú ý khác như đưa đến món đồ chơi mà con yêu thích để xoa dịu con. Tuy nhiên cần cẩn trọng với việc này vì bé có thể nhận thức được việc chỉ cần khóc là cha mẹ sẽ đưa đồ chơi ra.
• Cho bé biết rằng bạn luôn quan sát trẻ: mặc dù trẻ tự kỷ thường thích chơi một mình hơn là chơi cùng người khác nhưng con vẫn có phần nào đó quấn quýt hơn với người thân. Vì vậy hay cho bé biết là cha mẹ vẫn đang quan sát con, luôn cố gắng làm việc trong tầm mắt của con để bé yên tâm hơn.

Mặc dù rất khó để nhận biết trẻ tự kỷ qua tiếng khóc thông qua việc nghe bình thường, nhưng nó cũng là một gợi ý quan trọng để phụ huynh có thể theo sát và phát hiện các dấu hiệu bất thường trong phát triển của con. Phát hiện và điều trị tự kỷ trong 36 tháng đầu đời chính là yếu tố quan trọng nhất để cải thiện các khiếm khuyết và giúp con có thể sớm hòa nhập với cộng đồng hơn.