Thuốc Citalopram điều trị trầm cảm và lưu ý khi dùng
Thuốc Citalopram thường được dùng cho các bệnh nhân trầm cảm ở giai đoạn đầu để tăng cường các cảm xúc vui vẻ và năng lượng, giúp người bệnh có sức sống hơn. Tuy nhiên thuốc cũng kèm theo nhiều tác dụng phụ, chẳng hạn chảy máu cam, khát nước, đau cơ cùng một số vấn đề khác. Người bệnh nên kết hợp cùng trị liệu tâm lý và một lối sống khoa học để cải thiện nhanh chóng các triệu chứng trầm cảm.
Giới thiệu chung về thuốc Citalopram
Trầm cảm đang được coi là căn bệnh của “xã hội hiện đại” với tỷ lệ số người mắc ngày càng cao mặc cho đã được tuyên truyền và cảnh báo rất nhiều. Có vô vàn các yếu tố gây trầm cảm mà con người đang phải đối diện hằng ngày, chẳng hạn như áp lực công việc, lo lắng về tài chính, tổn thương tình cảm, bạo lực gia đình.. cùng hàng loạt các vấn đề tiêu cực khác.
Việc dùng thuốc trong điều trị trầm cảm vẫn là một trong những phương án phổ biến với mục đích chính là cân bằng các yếu tố sinh học trong não bộ, xoa dịu cảm xúc hay nâng cao chất lượng giấc ngủ. Trong đó, Thuốc Citalopram thuộc nhóm thuốc thần kinh là loại dược phẩm phổ biến được chỉ định cho rất nhiều bệnh nhân trầm cảm ở giai đoạn đầu để cải thiện các triệu chứng.
Citalopram là viên uống thuộc nhóm thuốc ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin (SSRI). Thuốc được chứng minh có khả năng cân bằng serotonin trong não bộ. Theo đó serotonin là chất dẫn truyền thần kinh có vai trò tạo ra cảm xúc hạnh phúc, vui vẻ, năng lượng, kích thích hoạt động các tế bào thần kinh khác. Việc cân bằng được hóa chất này có thể giúp ích cho rất nhiều trong việc loại bỏ trạng thái tiêu cực ở người trầm cảm.
Chỉ định
Thuốc Citalopram được đánh giá là một trong những loại thuốc cực kỳ phổ biến bởi có thể mang đến rất nhiều tác dụng hữu ích cho người gặp các vấn đề về tâm lý, thần kinh. Người dùng thuốc có thể cảm thấy tinh thần được xoa dịu, nhẹ nhàng hơn, có năng lượng hoạt động hơn, không còn quá ủ rũ mệt mỏi, có hứng thú với một số hoạt động thông thường đồng thời hạn chế nguy cơ suy nghĩ đến việc tự tử.
Hiệu quả của thuốc Citalopram đã được chứng minh trên thực tế và được bác sĩ chỉ định trong các trường hợp sau
- Bệnh nhân trầm cảm giai đoạn đầu
- Điều trị dự phòng trầm cảm tái phát
- Dùng cho các bệnh nhân rối loạn hoảng sợ
- Bệnh nhân mắc hội chứng sợ đám đông
- Các dạng rối loạn lo âu khác
Liều dùng và cách dùng
Citalopram được điều chế chủ yếu dưới dạng viên nén. Liều dùng và cách dùng thuốc Citalopram dựa trên tình trạng, mức độ của từng bệnh nhân. Bác sĩ sẽ xem xét kỹ các triệu chứng để chỉ định liều dùng cho phù hợp, đồng thời có thể kết hợp với một số nhóm thuốc khác. Citalopram là thuốc kê đơn và cần có chỉ định từ bác sĩ trước khi sử dụng.
Liều dùng phổ biến của thuốc Citalopram như sau
- Liều khởi đầu: 10 mg/1 lần/ngày. Tăng liều 20mg/ 1 lần/ngày sau 1 tuần với người lớn và sau 3 tuần với trẻ em.
- Liều duy trì: sử dụng từ 10 đến 20 mg/ lần/ngày, tùy tình trạng
- Liều tối đa: không quá 20 mg/ lần/ngày, tuy nhiên trong một vài trường hợp có thể tăng lên 40mg/ ngày
- Với người cao tuổi: Khuyến khích liều tối đa là 10 mg/ lần/ngày.
Thuốc Citalopram có thể được chỉ định dùng liên tục trong 6 tháng để chấm dứt hoàn toàn các triệu chứng. Người bệnh cần tuân thủ tuyệt đối liều lượng theo chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý tăng/ giảm liều hay lạm dụng thuốc quá mức. Đồng thời cũng không tự ý ngưng thuốc đột ngột khi thấy các triệu chứng đã vơi bớt vì có thể gây ra nhiều hệ lụy không mong muốn khác.
Tác dụng phụ
Tương tự như các nhóm thuốc điều trị trầm cảm khác, thuốc Citalopram cũng có thể gây ra rất nhiều hệ lụy không mong muốn trong suốt trình sử dụng. Mức độ các phản ứng phụ khác nhau tùy theo cơ địa của từng người. Bác sĩ sẽ xem xét giữa lợi ích và các hệ lụy mà thuốc có thể đem lại để chỉ định từng nhóm thuốc phù hợp nhất.
Các tác dụng phụ có thể gặp phải khi sử dụng Citalopram trong điều trị trầm cảm như
- Cảm giác buồn ngủ, mệt mỏi, uể oải
- Buồn nôn nhẹ hoặc nôn
- Ợ hơi, táo bón hoặc gặp một số vấn đề về dạ dày
- Khô miệng, khát nước
- Tăng cảm giác thèm ăn
- Cân nặng thay đổi
- Đánh trống ngực, thở hụt hơi
- Ù tai hoặc viêm mũi không rõ nguyên nhân
- Có thể phát ban hoặc dị ứng quá mức với ánh sáng
- Giảm ham muốn tình dục ở cả hai giới
- Kinh nguyệt kéo dài hoặc nhiều ở nữ giới
- Chóng mặt, nhức đầu
- Lơ đãng, trí nhớ kém
- Chứng nằm ngồi không yên có thể xuất hiện trong vài tuần đầu sau sử
- Một số triệu chứng hiếm gặp khác cũng có thể xuất hiện, chẳng hạn rối loạn vị giác, rối loạn vận động, phù nề, nhịp tim bất thường..
Không phải bệnh nhân nào cũng gặp các tác dụng phụ giống nhau khi sử dụng thuốc Citalopram. Phản ứng này có thể kéo dài vài ngày hoặc vài tuần, thậm chí trong suốt thời gian sử dụng. Bác sĩ thường sẽ thống báo trước các vấn đề nguy cơ mà người bệnh có thể gặp phải. Người bệnh nên theo dõi các triệu chứng sau khi dùng thuốc để kịp thời thông báo cho bác sĩ nếu có bất cứ các biểu hiện bất thường nguy hiểm nào khác.
Chống chỉ định thuốc Citalopram
Thuốc Citalopram không dùng để điều trị trầm cảm cho các trường hợp sau
- Người có mẫn cảm quá mức với bất cứ thành phần nào của thuốc
- Người có dự định mang thai, phụ nữ có thai và người đang cho con bú, trẻ em dưới tuổi, người già cần trao đổi với bác sĩ trước khi dùng thuốc
- Người đang sử dụng các thuốc ức chế IMAO trong vòng 2 tuần
- Người bị suy thận nặng hoặc đang điều trị một số vấn đề liên quan tới thận
- Người mắc hội chứng QT dài bẩm sinh hoặc có tiền sử kéo dài khoảng QT
- Không sử dụng đồng thời với thuốc Linezolid, Selegiline, thuốc làm tăng serotonin, thuốc chống trầm cảm ba vòng, thuốc gây hạ kali máu/hạ kali máu.
- Không dùng đồng thời với rượu hay các chất kích thích khác
- Người đang mắc các vấn đề về gan, thận, tim mạch hay các cơ quan nội tạng khác cũng cần thông báo chi tiết với bác sĩ
- Thận trọng cho bệnh nhân động kinh
- Người làm các công việc lái xe, vận hành máy móc hay các công việc cần sự tập trung khác không nên sử dụng trước khi làm việc
Điều gì xảy ra khi dùng quá liều?
Bất cứ loại thuốc nào cũng được chỉ định liều lượng an toàn đã được chứng minh, vì vậy việc dùng quá liều có thể gây ra một số hệ lụy không mong muốn. Cụ thể
- Co giật
- Nhịp tim bất thường
- Kéo dài khoảng QT
- Buồn ngủ
- Hôn mê
- Hội chứng serotonin
- Giãn đồng tử
- Tăng oxy máu
- Loạn nhịp thất, loạn nhịp nhĩ
- Kích động
- Đổ mồ hôi
- Có thể nguy hiểm đến tính mạng nếu dùng quá liều cho phép và không được phát hiện kịp thời
Trong trường hợp người bệnh dùng quá liều có các biểu hiện bất thường cần nhanh chóng đưa đến bệnh viện cấp cứu, rửa ruột và thực hiện các biện pháp cần thiết khác để ổn định sức khỏe. Gia đình cũng cần gọi điện cho bệnh viện để hỗ trợ các biện pháp sơ cứu tạm thời nếu người bệnh có các triệu chứng mê man, nôn ói để tránh các biến chứng nguy hiểm đến tính mạng khác.
Một số lưu ý khi sử dụng thuốc Citalopram
Thực tế các nghiên cứu vẫn chưa thể tìm ra nguyên nhân chính xác gây trầm cảm, tuy nhiên các nhà khoa học đã chỉ ra có sự thay đổi bất thường về các yếu tố sinh hóa, các chất dẫn truyền thần kinh não bộ ở các đối tượng này. Dù vậy các bác sĩ cũng cho biết, hiện tại vẫn không có bất cứ loại thuốc nào có thể giúp ích trong việc loại bỏ hoàn toàn trầm cảm mà chỉ hỗ trợ giảm nhẹ phần nào các triệu chứng.
Các nhóm thuốc trầm cảm, chẳng hạn như Citalopram không cho tác dụng ngay lập tức mà có thể phải sau vài tuần mới phát huy tác dụng. Do đó nhiều người khi mới sử dụng thuốc có thể cảm thấy mệt mỏi, chán nản hơn bình thường, thậm chí cảm thấy việc dùng thuốc này không mang đến hiệu quả nên muốn từ bỏ. Dùng thuốc không đúng cách, đúng liều lượng có thể giảm hiệu quả mà thuốc đem lại.
Các tác dụng phụ của thuốc Citalopram có thể gây ra nguy hiểm trực tiếp đến bà bầu ở giai đoạn đầu thai kỳ, hoặc giai đoạn cuối, chẳng hạn như nôn mửa, suy hô hấp, run, hốt hoảng.. Một số nghiên cứu cũng chỉ ra một số người trầm cảm khi sử dụng thuốc trong thời gian dài có thể cảm thấy chán nản hơn, gia tăng các suy nghĩ tự tử hoặc thay đổi bất thường về hành vi.
Nói chung việc dùng thuốc Citalopram hay các nhóm thuốc điều trị trầm cảm khác luôn kèm theo rất nhiều vấn đề. Do đó để hạn chế tối đa các tác động không mong muốn, tăng cường kết quả trong điều trị trầm cảm, người bệnh cần chú ý các vấn đề sau
- Trao đổi kỹ và tuân thủ theo mọi chỉ định của bác sĩ khi dùng thuốc
- Thông báo với bác sĩ về tiền sử bệnh lý, các loại thuốc đang sử dụng hoặc sử dụng trong thời gian gần để bác sĩ điều chỉnh
- Không tự ý tăng/ giảm, kết hợp các loại thuốc hoặc ngưng thuốc đột ngột
- Khuyến khích duy trì uống thuốc trong một khoảng thời gian nhất định
- Uống trực tiếp thuốc với nước lọc, không nên nhai hay nghiền thuốc sẽ làm giảm hiệu quả điều trị
- Nếu quên một liều có thể tạm bỏ qua nếu gần với liều dùng tiếp theo, tuyệt đối không sử dụng cùng lúc hai liều vì có thể gây ra rất nhiều phản ứng phụ
- Kết hợp với các liệu pháp trị liệu tâm lý mang lại hiệu quả phục hồi nhanh nhất
- Bổ sung dinh dưỡng lành mạnh kết hợp cùng luyện tập thể dục thể thao hằng ngày để nâng cao cả thể chất lẫn tinh thần
- Nếu chỉ dùng đơn độc thuốc Citalopram sẽ không thể mang lại hiệu quả tốt nhất, người bệnh cần học cách suy nghĩ tích cực, tránh xa căng thẳng, chấp nhận các lỗi lầm của bản thân và hướng đến những giá trị tích cực để giải tỏa tâm lý tốt nhất.
Thuốc Citalopram được dùng phổ biến trong điều trị trầm cảm ở giai đoạn đầu để cung cấp các năng lượng tích cực, hăng hái hơn trong đời sống hằng ngày. Tuy nhiên người bệnh không chỉ phụ thuộc vào thuốc mà cần chủ động giải quyết vấn đề của bản thân, thay đổi lối sống, cách suy nghĩ để ngăn chặn nguy cơ bệnh tái phát, mang lại những giá trị tốt nhất cho cả hiện tại lẫn tương lai.
Có thể bạn quan tâm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!