Thuốc chống trầm cảm Venlafaxine: Cách dùng và lưu ý

Thuốc chống trầm cảm Venlafaxine được sử dụng khá phổ biến với công dụng cải thiện tâm trạng, khôi phục lại sự cân bằng của các chất tự nhiên trong não bộ. Thuốc cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn nên người bệnh cần thận trọng trong suốt quá trình sử dụng để điều trị trầm cảm an toàn nhất.

  • Tên gốc: Venlafaxine Hydroclorid
  • Phân nhóm: Thuốc chống trầm cảm/ Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin/ Thuốc giải lo âu
  • Nhóm pháp lý: Thuốc kê đơn ETC

Thông tin về thuốc chống trầm cảm Venlafaxine

Trầm cảm là một vấn đề tâm lý có tỷ lệ mắc khá cao hiện nay kèm theo rất nhiều rất nhiều hệ lụy nguy hiểm có thể xảy ra. Cơ chế gây bệnh được cho là có liên quan đến sự thay đổi nồng độ các chất tự nhiên trong não và thường liên quan đến các tác nhân như stress, căng thẳng kéo dài; sang chấn tâm lý; mắc các bệnh mãn tính kéo dài; bị bạo lực cùng rất nhiều nguyên nhân đa dạng khác.

thuốc chống trầm cảm Venlafaxine
Thuốc Venlafaxine thường được dùng khá phổ biến trong điều trị trầm cảm để cải thiện tâm trạng bệnh nhân ổn định hơn

Trong điều trị trầm cảm, việc dùng thuốc sẽ giúp cải thiện phần nào tâm trạng cho bệnh nhân để hạn chế những hành vi tiêu cực xuất hiện. Thuốc chống trầm cảm Venlafaxine là một trong những loại thuốc phổ biến thường được bác sĩ chỉ định. Thuốc có chứa thành phần chính là Venlafaxine Hydroclorid – dẫn xuất của Phenylethylamine – chất có tác dụng ức chế tái hấp thu Serotonin và Noradrenalin nhưng ít hấp thụ hơn trên Dopamin.

Thuốc chống trầm cảm Venlafaxine sẽ giúp cân bằng lại một số chất tự nhiên trong não bộ bao gồm cả serotonin và norepinephrine. Nhờ đó bệnh nhân dần ổn định lại tâm trạng, tinh thần được nạp thêm nhiều năng lượng, giảm dần sự tiêu cực buồn bã quá mức.

Sau khi sử dụng liều đầu,  cơ thể có thể hấp thu tới 92% thuốc chống trầm cảm Venlafaxine đồng thời đem đến công dụng tuyệt đối trong khoảng 40-50% nồng độ đỉnh trong huyết tương. Phần lớn thuốc được chuyển hóa qua gan nhờ Enzyme CYP2D6 và CYP3A4, các thành phần dư thừa sẽ được đào thải qua thận.

Thuốc chống trầm cảm Venlafaxine được xếp vào nhóm thuốc hệ thần kinh trung ương và được sử dụng cho rất nhiều các bệnh lý về tâm lý, tâm thần như rối loạn lo âu, hoảng loạn hay đau thần kinh. Một số tác dụng khác không được liệt kê trực tiếp trên bao bì nhưng bác sĩ cũng chỉ định sử dụng trong một vài trường hợp cần thiết.

So với một số loại thuốc ức chế chọn lọc tái hấp thu Serotonin thì thuốc Venlafaxine được đánh giá là không mạnh bằng. Tuy nhiên nhóm thuốc này lại có ưu điểm là ít gây buồn ngủ hơn và không kháng các loại thuốc đối kháng hệ M (Muscarin) như các thuốc khác nên vẫn rất được chỉ định sử dụng khá nhiều.

Hiện nay trên thị trường có hai thương hiệu thuốc thuốc chống trầm cảm Venlafaxine phổ biến bao gồm Venlafaxine Stella 37,5mg và Venlafaxine® Stada 75mg đều thuộc Công Ty TNHH Liên Doanh Stellapharm (tên cũ: công ty TNHH Liên doanh STADA) của Việt Nam. Bạn có thể tham khảo hai dòng thuốc này hoặc sử dụng thuốc theo kê đơn từ bác sĩ.

Liều dùng thuốc trầm cảm Venlafaxine

Thuốc chống trầm cảm Venlafaxine thuộc nhóm thuốc kê đơn nên cần có chỉ định của bác sĩ khi sử dụng. Tùy tình trạng của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định liều dùng, cách dùng phù hợp. Thuốc được điều chế dưới dạng viên nang cứng, bệnh nhân nên dùng uống trực tiếp với nước lọc, không nên bẻ thuốc, nhai thuốc hay uống với các loại nước khác trừ khi có sự chỉ định từ bác sĩ chuyên môn.

Liều dùng phổ biến của thuốc Venlafaxine cho bệnh nhân trầm cảm bao gồm

  • Liều khởi đầu: người bệnh uống 37,5mg/ 2 lần/ ngày; hoặc 25mg/3 lần/ ngày với các triệu chứng trầm cảm nhẹ bình thường
  • Liều duy trì: có thể được chỉ định tăng lên 75mg/ ngày trong khoảng 4 ngày trở lên
  • Liều tối đa:  với bệnh nhân điều trị ngoại trú và đáp ứng chậm với liệu 75mg/ ngày có thể được chỉ định tăng lên 225mg/ngày.
  • Liều tối đa: với bệnh nhân trầm cảm không đáp ứng với liều 75mg/ ngày có thể được chỉ định tăng lên 375mg/ngày chia làm 2- 3 lần.
  • Dùng thuốc ngay sau khi ăn, mỗi lần dần dùng nên cách nhau từ 8 – 12 tiếng tùy theo liều dùng

Việc dùng thuốc có thể kéo dài trong 2 tuần tùy theo tình trạng của từng bệnh nhân. Chú ý với các triệu chứng rối loạn lo âu liều dùng có thể khác nhau. Người bệnh nên trao đổi với bác sĩ để được chỉ định, tuyệt đối không nên áp dụng đơn thuốc của bệnh nhân này với bệnh nhân khác.

Riêng với bệnh nhân suy gan, suy thận từ mức độ nhẹ đến trung bình vẫn có thể sử dụng thuốc chống trầm cảm Venlafaxine nhưng cần được giảm liều để tránh làm tổn thương gan, thận nặng hơn. Cụ thể

  • Bệnh nhân suy gan nhẹ đến trung bình dùng 50% so với liều bình thường
  • Bệnh nhân xơ gan giảm trên 50% so với liều bình thường
  • Bệnh nhân suy thận nhẹ đến trung bình giảm 25% so với liều bình thường
  • Bệnh nhân phải chạy thận nhân tạo dùng 50% so với liều bình thường

Tốt nhất bệnh nhân cần đảm bảo tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý tăng/ giảm liều ngay ngừng thuốc sớm khi thấy các triệu chứng đã giảm vì đều ảnh hưởng đến kết quả điều trị. Ngoài ra cũng không tự ý kết hợp với các thuốc chống trầm cảm khác nếu chưa có chỉ định từ bác sĩ chuyên môn.

Chống chỉ định thuốc chống trầm cảm Venlafaxine

Mọi tình trạng sức khỏe của bệnh nhân đều cần thông báo chi tiết với bác sĩ để đảm bảo an toàn tuyệt đối. Nếu đang điều trị bất cứ bệnh lý nào khác có dùng trong trong khoảng 1 tháng đổ lại bạn cũng nên mang theo đơn thuốc để trao đổi với bác sĩ chi tiết hơn.

thuốc chống trầm cảm Venlafaxine
Một số đối tượng có thể không dùng được thuốc Venlafaxine nên cần trao đổi kỹ với bác sĩ về tình trạng sức khỏe

Không nên sử dụng thuốc chống trầm cảm Venlafaxine cho những đối tượng sau đây

  • Người có dị ứng với các thành phần của thuốc
  • Phụ nữ có thai và người đang cho con bú
  • Người bị suy gan, suy thận nặng
  • Người có nguy cơ loạn nhịp tim
  • Người sử dụng thuốc ức chế MAOI trong vòng 7- 14 ngày trước đó
  • Người có huyết áp cao hay có nguy cơ tăng huyết áp không kiểm soát
  • Trẻ em và người già cần tham khảo kỹ với bác sĩ về lợi ích và tác hại trước khi sử dụng
  • Với bệnh nhân  Glaucoma góc hẹp và không kiểm soát được hay người đang sử dụng methylene xanh nên tham khảo thêm với bác sĩ

Các tác dụng phụ thường gặp khi dùng thuốc chống trầm cảm Venlafaxine

Hầu hết các thuốc chống trầm cảm thường đi kèm theo một số tác dụng không mong muốn. Bác sĩ thường sẽ trao đổi trước với bệnh nhân về các tác dụng phụ này để bệnh nhân an tâm và tránh bối rối.

Các tác dụng phụ ít nghiêm trọng thường gặp

  • Buồn ngủ hoặc cũng có thể bị mất ngủ
  • Chóng mặt
  • Cảm giác hồi hộp;
  • Ngủ mơ hay có giấc mơ kỳ lạ
  • Khô miệng
  • Tăng tiết mồ hôi
  • Giảm thị lực, mắt mờ
  • Thay đổi về khẩu vị và cân nặng
  • Buồn nôn
  • Táo bón nhẹ
  • Rối loạn kinh nguyệt
  • Giảm ham muốn tình dục

Gọi ngay cho bác sĩ nếu phát hiện các triệu chứng bất thường sau đây

  • Phát ban
  • Khó thở, sưng lưỡi hay họng
  • Động kinh (co giật);
  • Cơ bắp cứng, có dấu hiệu co giật
  • Đổ nhiều mồ hôi, rối loạn nhịp tim, mê sảng, sốt cao
  • Run, đi đứng hay cầm nắm không vững
  • Nôn mửa, tiêu chảy
  • Mất phối hợp cử động
  • Ảo giác, mê sảng, kích động, phản xạ quá mức
  • Đau đầu, suy ngược nhầm lẫn, hay quên, khó khăn khi tập trung, các vấn đề về trí nhớ
  • Thở nông hay thở gấp
  • Ho, đau ngực, khó thở;
  • Dễ bầm tím.

Với các triệu chứng khó thở người bệnh nhân nhanh chóng tới các trung tâm y tế gần nhất để kịp thời cấp cứu, tránh những biến chứng nguy hiểm khác có thể xuất hiện. Với những triệu chứng nhẹ hơn có thể theo dõi trong 1-2 tiếng đồng hồ nếu không có cải thiện nên xin tư vấn từ bác sĩ chủ trị để có hướng giải quyết.

Tương tác với thuốc

Thuốc chống trầm cảm Venlafaxine có thể giảm hiệu quả hoặc thay đổi khả năng hoạt động của một số loại thuốc khác nếu dùng cùng lúc. Do đó người bệnh nhân trao đổi với bác sĩ về đơn thuốc đã và đang sử dụng gần đây nhất nếu có để bác sĩ có thể điều chỉnh phù hơn.

thuốc chống trầm cảm Venlafaxine
Thuốc Venlafaxine có thể gây phản ứng nghiêm trọng nếu kết hợp với một số loại thuốc khác nên cần thận trọng

Một số loại thuốc có thể tương tác với thuốc chống trầm cảm Venlafaxine gồm

  • Không dùng Venlafaxine với các nhóm thuốc ức chế monoamine oxidase (MAOI) bao gồm các loại thuốc thuốc như Phenelzine (Nardil), Tranylcypromin (PARNATE), Isocarboxazid (Marplan) hay selegilin (ELDEPRYL). Việc dùng cùng lúc Venlafaxine và MAOIs có thể gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng  nhiệt độ cơ thể tăng bất thường, rối loạn nhịp tim, thay đổi huyết áp, cứng cơ, kích động, mê sảng đồng thời gây hôn mê. Do đó nếu bạn có sử dụng thuốc ức chế MAOI trong vòng 7- 14 ngày trở lại sẽ không được dùng thuốc chống trầm cảm Venlafaxine.
  • Các thuốc gây ảnh hưởng đến nồng độ serotonin như chống loạn thần, chống trầm cảm ba vòng cũng có thể gây ra các phản ứng trầm trọng như MAOI. Một số thuốc thuộc nhóm này như St. John Wort., Tryptophan, Tramadol (Ultram), Triptans..
  • Kết hợp Venlafaxine với một số loại thuốc như Aspirin, NSAIDs (thuốc chống viêm không steroid ) hoặc Warfarin (Coumadin) có thể làm người bệnh bị chảy máu.
  • Dùng đồng thời thuốc chống trầm cảm Venlafaxine và thuốc Cimetidin có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa trong lần đầu của  Venlafaxine
  • Kết hợp cùng lúc chất ức chế CYP3A4 và Venlafaxine sẽ dẫn tới tình trạng gia tăng nồng độ của Venlafaxine và ODV.
  • Kết hợp Metoprolol với Venlafaxine đồng thời cũng gây gia tăng nồng độ của Metoprolol trong huyết tương
  • Thuốc Risperidone và Venlafaxine nếu sử dụng đồng thời có thể gia tăng khoảng 32% diện tích dưới đường cong của Risperidone.
  • Kết hợp đồng thời thuốc Indinavir với thuốc chống trầm cảm Venlafaxine có thể làm giảm khoảng 28% diện tích dưới đường cong đồng thời cũng sụt giảm khoảng 36% nồng độ tối đa của thuốc Indinavir 800mg ( thường được dùng 1 liều duy nhất)
  • Bệnh nhân đang sử dụng Venlafaxine có thể đưa ra kết quả dương tính giả nếu thực hiện các xét nghiệm nước tiểu để tầm soát phencyclidine (PCP) và amphetamine.

Bệnh cạnh đó một số chế độ ăn uống, bia rượu hay thuốc lá cũng có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc chống trầm cảm Venlafaxine nên người bệnh cần trao đổi thêm cùng bác sĩ.

Trên đây là một số thông tin chi tiết về thuốc chống trầm cảm Venlafaxine cùng một số lưu ý cần biết, hy vọng đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích. Tốt nhất bạn nên sử dụng thuốc theo đúng chỉ định từ bác sĩ chuyên môn đồng thời kết hợp với thay đổi chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt  khoa học để cải thiện các triệu chứng trầm cảm hiệu quả nhất.

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *